Het menselijk lichaam is al eeuwen een bron van literaire verbeelding en overdenking. Dit boek doet daar verslag van in de vorm van originele literaire fragmenten, beschouwende essays en poëzie, waarbij de medische betekenis altijd op de achtergrond blijft meespelen.

Een zachte machine

By hans, 17 november 2015

Lees hier het stuk van Jonnie Boer, Ronald Giphart & Arko Oderwald: De kweekschool van de afweer, smakelijk bereid. De thymus

Het menselijk lichaam is al eeuwen een bron van literaire verbeelding en overdenking. Dat blijkt al uit de Bijbel; lees er Job, Prediker, het Hooglied maar op na. Of de eerste brief van Paulus aan de Korinthiërs met de bekende uitspraak: ‘U weet het: uw lichaam is een tempel van de heilige Geest, die in u woont’.

Voor de medicus is het lichaam het begin en het einde van de meeste ziekten. Ook dat heeft iets literairs, want het medische lichaam is vooral een leesbaar lichaam, zij het wel met een geheel eigen tekst. Waar een literator de weinig esthetische enkels van een vrouw op pantoffels op de markt kan beschrijven, leest de arts daar vooral een ernstige hartafwijking in. Wat verschilt dat eigenlijk van het interpreteren van een tekst? Vrijwel alle lichaamsdelen, zichtbaar of verborgen, zijn wel eens van literaire betekenis voorzien. Dit boek doet daar verslag van in de vorm van originele literaire fragmenten, beschouwende essays en poëzie, waarbij de medische betekenis altijd op de achtergrond blijft meespelen.

Titel: Een zachte machine

Subtitel: Een literaire reis door het lichaam

Redactie:

  • Arko Oderwald
  • Koos Neuvel
  • Willem van Tilburg

ISBN10: 9058982602
ISBN13: 9789058982605

NUR: 870

Deze uitgave is mede mogelijk gemaakt door het VU Medisch Centrum. Voor meer informatie over literatuur en geneeskunde: www.literatuurengeneeskunde.nl

Jaar: 2014

Druk: 1ste

Uitgever: de Tijdstroom, Utrecht

Omslagontwerp: Cees Brake bno, Enschede

Het omslag is gebaseerd op het schilderij ‘Lichaam’ van Bas Sebus.

Basisontwerp binnenwerk: Martin Majoor

Pagina’s: 307

Pagina’s Giphart: 59 t/m 66 & 187 t/m 191

Afmetingen: 22 x 221 x 139 mm
Gewicht: 446,00 gram

Type: Paperback

Inhoud:

1. Het lichaam verkend

  • Arko Oderwald, Koos Neuvel, Willem van Tilburg – Een zachte machine, Inleiding
  • Ingrid van den Oord – Eerste indruk dan de snede
  • Ignace Schretlen – Het geheim van de koppoter. Lichaam zonder romp
  • Rinske Kegel – Slaap je
  • Dorly Deeg – Een losgeslagen schip. Het verouderde lichaam
  • Gerard van Hameren – Symmetrie

2. Het openbare lichaam

  • Henriëtte van der Horst – De spiegel van het gemoed. De huid
  • Arjan Keene – Mijn huid
  • Arko Oderwald – Hypochondrisch lijden. Het haar
  • Kristien Hemmerechts – Speelgoedsoldaatjes met een lans. De tepels
  • Arko Oderwald – Rond en erotiserend. De billen
  • Ronald Giphart – In de schaduw van mijn lul. De penis
  • Nico Dijkshoorn – Een struikje. De vagina
  • Arko Oderwald – De ontdekking van een evidentie. De clitoris
  • Sjaak van der Geest – De kunst en verleidelijkheid van het rechtop bestaan. De voeten
  • Jan Kardaum – Wat een amputatie doet. Het been
  • Anna de Bruyckere – Het been
  • Henk Maassen – Het ontstaan van het zelfbewustzijn. De vingers
  • Caroline de Pater – Fragiel zwaargewicht. De spieren
  • Een literair recept van de Culturele Apotheek – Het dragen van een last. De schouders
  • Johan Bouwer – Kijken maar niet zien. Het oog
  • Koos Neuvel – De kloof van de muziek. Het oor
  • Frits Boer – Wat er in de lucht hangt. De neus
  • Koos Neuvel – Het medium van de tederheid. De lippen
  • Koos Neuvel – Van zich afbijten. De tanden
  • Een literair recept van de Culturele Apotheek – Het stromen van woorden. De tong
  • Nicole Teunissen – Tong

3. Het verborgen lichaam

  • Koos Neuvel – De menselijke ontoereikendheid. De hersenen
  • Sami Kalaï – Frontotemporale dementie
  • Gerard Schram – Voor π
  • Arko Oderwald – De onopgemerkte zon van ons bestaan. Het hart
  • J.H. Alberts – Geef nooit het hele hart
  • Arko Oderwald – Adembenemend. De longen
  • Jonnie Boer, Ronald Giphart & Arko Oderwald – De kweekschool van de afweer, smakelijk bereid. De thymus
  • Ignace Schretlen – Moe en keelpijn. De schildklier
  • Louis Paul Boon – Maagpijn. De maag
  • Arko Oderwald – Crise de foie. De lever
  • Een literair recept van de Culturele Apotheek – Het uitspuwen van ergernis. De gal
  • Arko Oderwald – Oneetbaar vlees. De pancreas
  • Koos Neuvel – Uitstappen bij het eindpunt. De darmen
  • Iduna Paalman – Verhuisd
  • Arko Oderwald – Lijden aan de tijd. De milt
  • Carolien van Bergen – Het pijnlijke memento mori van Montaigne. De nieren
  • Arko Oderwald – Plassen. De blaas
  • Wouter van Ewijk & Arko Oderwald – Geen feest voor de bok. De prostaat
  • Arko Oderwald – Van gemak naar ongemak. De baarmoeder
  • Anne-Fleur van der Meer & Wouter Schrover – Wonderbaarlijk sterven. De cel

4. Verbindingen

  • Simon Vestdijk – Het dagboek van het witte bloedlichaampje
  • Gert J. Peelen – Op zoek naar het ‘vromaneffect’. Het bloed
  • Koos Neuvel – De bevende vrouw. De zenuwen
  • Michiel Hordijk – Typisch haantjesgedrag. De hormonen
  • Besproken werken
  • Auteurs en medewerkers
  • Verantwoording
  • Zakenregister
  • Namenregister

Gelijksoortige literatuur: Nieuw leven, geboorte in fictie, 2012