In dit woordenboek ontdek je de betekenis en herkomst van 'onbeschaafde' woorden, geïllustreerd met de meest scabreuze citaten uit de Nederlandse literatuur. Met een voorwoord van Ronald Giphart.

Woordenboek van het Algemeen Onbeschaafd Nederlands

By hans, 28 mei 2015

Voorwoord [Ronald Giphart]

Het voorwoord van dit – geweldige – boek kan ik niet beginnen zonder en beroemde anekdote te memoreren over een Amerikaanse woordenboekenschrijver, van ongeveer anderhalve eeuw geleden. Na verschijning van een nieuw standaardwerk ontving de man een brief van een deftige mevrouw. Zij was verguld met zijn laatste publicatie.

‘Wat een eerbiedwaardig boek heeft u weer het licht doen zien!’, schreef ze, waarna ze eraan toevoegde: ‘Er staat geen onvertogen woord in!’

De woordenverzamelaar kon het niet nalaten terug te schrijven: ‘Maar mevrouw, u wilt toch niet zeggen dat u allemaal vieze woorden heeft opgezocht om te constateren dat ze niet in mijn boek voorkomen?’

Ik beken mijn aberratie: ik hoor tot de groep studentikozen en taalfreaks die in willekeurig welk woordenboek in willekeurig welke taal of subtaal onmiddellijk op zoek gaat naar onwelvoeglijkheden. Heerlijke uren van mijn leven heb ik met bijna masturbatoir genoegen gebladerd naar betekenissen en etymologieën van zo plat, schunnig en ordinair mogelijke begrippen (‘wat is eigenlijk de taalkundige herkomst van het woord schedebabbel?’).

Het is meer dan alleen een puberale anomalie. Wie in het Nederlands schrijft heeft grofweg honderdduizend woorden tot zijn beschikking. Wat kleuren zijn voor schilders, zijn woorden en uitdrukkingen voor schrijvers: het is het materiaal waarmee zij werken. Geen schilder zal op voorhand kleuren niet gebruiken, zoals ook geen schrijver ‘bepaalde woorden’ bij voorbaat zal uitsluiten. Alle woorden horen op het palet van de schrijver, of deze nu plechtstatig, ambtelijk, archaïsch, burgerlijk, platgewalst of onbetamelijk zijn.

Woordenboeken zijn voor de meeste schrijvers een levensader. Net als veel collega’s verzamel ik woordenboeken: etymologische woordenboeken, synoniemenboeken, rijmwoordenboeken, citatenboeken, glossaria met woorden uit vervlogen tijden, woordenboeken over specifieke onderwerpen aIs sport, geneeskunde of wetgeving.

Daarom was ik zo blij toen in 2007 eindelijk het Woordenboek van platte taal verscheen, de voorloper van het standaardwerk dat u nu in handen heeft. In de Volkskrant schreef ik er lovend over, omdat er eindelijk eens een woordenboek was uitgebracht, waarin we niet werden gehinderd door onschuldige woorden of onbeduidende adjectieven.

Er kleefde voor mij destijds maar één punt van lichte kritiek aan. Omdat het zoeken naar vulgaire of ordinaire lemma’s in een woordenboek van platte taal nogal onzinnig was, zocht ik vindplaatsen waarin ik zelf werd geciteerd. Dat is ook een aberratie: het nakijken van schrijvers of zij in bronnen en registers voorkomen. Mijn afwezigheid drukte mijn plezier in het boek in het geheel niet, maar stemde me stiekem toch droevig. Had ik daar al die jaren woordonanerend mijn best voor gedaan?

Het vervult mij dan ook met grote trots dat ik in de huidige uitgave van het Woordenboek van het Algemeen Onbeschaafd Nederlands ben opgenomen, tussen schrijvers als Wolkers, Reve, Van Kooten, Campert en vele andere erkende goorlappen. Dat interesse en plezier in onbetamelijk taalgebruik van alle leeftijden is, getuigt een voorleesavond die ik in 2011 mocht vullen met de toen 82-jarige schrijver Remco Campert, een van de grootvorsten van de Nederlandse taal. Voor ons optreden aten Campert en ik een hapje in een eetcafé. Naast ons tafeltje zaten twee bevallige studentes aan een soepje.

‘Fokking gruwelijk,’ hoorden we een van hen plotseling roepen.

‘Echt fokking chill,’ vulde de ander aan.

Wat was dat voor soep? Het duurde even tot we doorhadden dat de meisjes met hun interjecties niets negatiefs hadden gezegd, maar juist uitdrukking gaven aan hun waardering voor het gerecht en de ambiance.

Die avond opende Campert zijn lezing met de constatering dat hij zijn roman Het leven is vurrukkulluk in de huidige tijd waarschijnlijk Het leven is gurruwwulluk zou hebben genoemd. Toen de zaal was uitgelachen, zei hij droog: ‘Fokking chill.’ Waarmee hij voor iedereen aantoonde dat je nooit te oud bent voor onwelvoeglijk taalgenot. Ik wens een ieder die dit boek leest en gebruikt het fokking plezier toe dat ik er zelf aan heb beleefd.

Eind.

Dit is het smeuïgste woordenboek van het Nederlandse taalgebied. Het staat vol met woorden die niet in ieder gezelschap bruikbaar zijn of die stiekem de nieuwsgierigheid prikkelen. Van aarsgewei tot zweefteef: de hedendaagse spreektaal van slaapkamer tot bordeel en van de straat tot in de kroeg en het bordeel. Obsceen, vulgair, ordinair, plat, gênant, taboe, slang… In dit woordenboek ontdek je de betekenis en herkomst van ‘onbeschaafde’ woorden, geïllustreerd met de meest scabreuze citaten uit de Nederlandse literatuur. Een ondeugend boek dat tegemoetkomt aan een heimelijk pleziertje: in een nieuw woordenboek meteen de ‘vieze woorden’ opzoeken. Op elke bladzij raak!

  • Ruim 7000 woorden en uitdrukkingen over taboe-onderwerpen als seks, ziekte, drank, misdaad en dood
  • Scheldwoorden, straattaal en Bargoens
  • Thematische verzamelingen, bijvoorbeeld alle vulgaire woorden voor masturberen of borsten op een rijtje
  • Honderden sappige citaten

Titel: Woordenboek van het Algemeen Onbeschaafd Nederlands

Subtitel: van aarsgewei tot zweefteef

Schrijvers: Heidi Aalbrecht & Pyter Wagenaar

Voorwoord: Ronald Giphart

ISBN10: 9000311853
ISBN13: 9789000311859

NUR: 626

Jaar: 2013

Druk: 1ste

Uitgever: Prisma / Unieboek

Vormgeving binnenwerk: René van der Vooren

Omslag: Miktor en Molf, Amsterdam

Het Woordenboek van het Algemeen Onbeschaafd Nederlands is een sterk uitgebreide en volledig herziene uitgave van het Woordenboek van platte taal (2007).

Pagina’s: 350

Afmetingen: 20 x 12,5 x 1,2 cm

Gewicht: 444 gram

Type: Paperback

Woorden van Giphart zijn uit de volgende bronnen gehaald:

Inhoud:

  • Voorwoord – Ronald Giphart
  • Inleiding
  • Hoe gebruik je dit woordenboek?
  • Redactionele tekens en afkortingen
  • (Het Alfabet van de onbeschaafde woorden)
  • Thematische verzamelingen
  • Bronnen