Rails 2005 02 Extravagant

Als deze Rails in de trein ligt, is de Nederlandse vertaling van I am Charlotte Simmons van Tom Wolfe net op de markt. Terwijl ik dit schrijf is in Amerika net het origineel verschenen in een oplage van 1,5 miljoen exemplaren. Een van deze dikke boeken (676 bladzijden) ligt knipogend en lonkend als een wellustige minnares op mijn bureau op me te wachten. Al weken heb ik rondgelopen met een verwachtingsvolle spanning: de nieuwe roman van Tom Wolfe komt eraan… de nieuwe roman van Tom Wolfe komt eraan…

Tom Wolfe is een fenomeen, en zoals dat hoort bij fenomenen: hij wordt mateloos bewonderd en al even mateloos verguisd & uitgekotst. Voordat Wolfe wereldroem kreeg als schrijver van imposante romans, kreeg hij wereldroem als grondlegger en belangrijkste promotor van de zogenoemde New Journalism, een vernieuwend journalistiek genre uit de jaren zestig en zeventig. Wolfe had een extravagante vertelstijl en zijn journalistieke onderwerpen waren ook extravagant. Zeer uiteenlopend schreef hij over lifestyle, subculturen en fashion, waarvoor hij alom werd geroemd, maar waarmee hij bij velen ook irritatie opriep.

Tom Wolfe schreef niet alleen extravagant over extravagante zaken, zelf was hij ook een extravagante persoonlijkheid. ‘De doorgedesignde onbeschaamdheid zelve werd hij eens getypeerd, omdat hij zich immer onberispelijk in keurig uitgesneden dandyeske pakken vertoont, en omdat hij daarnaast nimmer blijkt te betrappen op enige mate van bescheidenheid of teergevoeligheid voor de mening van anderen (hoewel hun schrijverschappen mijlenver uit elkaar liggen, is er in presentatie een treffende overeenkomst tussen Tom Wolfe en Harry Mulisch).

Op 56-jarige leeftijd publiceerde Wolfe zijn eerste roman: The Bonfire of the Vanities (1987), een majestueuze zedenschets in de beste verteltraditie van realistische schrijvers als Balzac,

Zola en Gogol (deze opsomming is overigens van Wolfe zelf). Het New York van de jaren tachtig en de omgangsvormen van de rijken en de verdrukten werden door Wolfe op briljante wijze beschreven. The Bonfire of the Vanities is een van de meest verpletterende romans die ik ooit heb gelezen, van een formaat dat in onze literatuur helaas nog niet is geïntroduceerd. In Amerika waren er echter ook felle tegenstanders van de roman, uit de hoek van de zelfbenoemde literaire voorhoede en uit de hoek van de gevestigde namen (Norman Mailer, John Updike en John Irving zagen Wolfe als een bijbeunende journalist).

Toen elf jaar na zijn debuut Wolfe’s tweede grote roman verscheen, hielden de vele liefhebbers van Wolfe hun hart vast en zaten zijn vele literaire tegenstrevers te wachten op een (nieuwe) mislukking. Al gaven ze het niet toe: de groep van zure critici kreeg ongelijk, want Wolfe verraste zijn gretige publiek wederom met een zo mogelijk nog imposanter boek: A man in full (1998), een vlijmscherpe kroniek van de geldbeluste late jaren negentig.

En nu heeft Wolfe – al na zes jaar! – zijn derde dikke roman uitgebracht: l am Charlotte Simmons, een beschrijving van het hedendaagse studentenleven op Amerikaanse universiteiten (dat maar om drie zaken lijkt te draaien: seks, drank en macht). Net als bij zijn vorige boeken haastten de criticasters zich om Wolfe één week na verschijning tot op de grond toe af te branden, maar ik trek me hier helemaal niets van aan. Ik heb het heerlijke vooruitzicht dat ik me de komende weken kan terugtrekken voor een rendez-vous met een van mijn meest wellustige minnaressen.

Tom Wolfe, I am Charlofte Simmons, uitgeverij Jonathan Cape, importeur Van Ditmar boekenimport, 23,95 euro.