Rails 2006 02 Oerschreeuw

In de aanloop naar het WK voetbal deze zomer bij de oosterburen, schrijft Ronald Giphart elke maand over Duitsland en de Duitsers. Dit keer: terug naar 21 juni 1988.

Beeld: Marc Heeman

De verwachting is dat we (wij, Nederlanders) deze zomer massenhaft naar hen (hullie, de Duitsers) zullen trekken om Oranje bij te staan. Hoewel de kans aanwezig is dat Nederland er al in de eerste ronde uitvliegt (gezien de Gruppe des Tods die we hebben getroffen), is het ook mogelijk dat we ver gaan komen in het toernooi. In dat laatste geval is het niet ondenkbaar dat we tegen het Duitse elftal zullen moeten spelen. De zijkanten van deze column beginnen nu te golven en voorwaar: de tijd neemt ons terug naar 21 juni 1988, ’s avonds vanaf een uur of negen. Tot 21 juni 1988 waren we supporters van Oranje, maar niet overdreven. We steunden Michels en zijn spelers, maar maakten ons geen enkele illusie over de wedstrijd die die avond in het Hamburgse Volksparkstadion werd gespeeld: Niederlande-Bundesrepublik Deutschland. Nederland verloor nu eenmaal van Duitsland als het er echt om ging.

Maar toen. Plotseling. Tegen alle logica en wetmatigheden in. Verloren we niet van de Duitsers. Sterker nog, we vernederden ze. We? Gullit, Rijkaard, Wouters, Koeman, Van Breukelen en natuurlijk Van Basten in de 89ste minuut, nadat hij eerder al na een heel klein tikje van Jürgen Kohier ein Elfmeter had versierd. Die goal van Van Basten. Ik heb het eerder omschreven als ‘de oerschreeuw’, een samenballing van alle kracht die je lichaam bezit. Bij de oerschreeuw ga je dood en word je opnieuw geboren. Ik keek naar de wedstrijd met tien jongens, en alle tien hebben we geschreeuwd of ons leven ervan afhing. Zoals Jules Deelder later dichtte: ‘O hoe vergeefs / des doelmans hand / zich strekte naar de bal / die een minuut / voor die tijd de Duitse doellijn / kruiste / Zij die vielen / Rezen juichend uit hun graf.’

Wat er na het laatste fluitsignaal in Nederland gebeurde, was de grootste historische sensatie sinds de… eh… Tweede Wereldoorlog. ‘Obwohl [diese Fussballrivalität] sie eigentlich auf den Krieg zurückgeht, zeigten sich die ersten Warnsignale erst an einem Sommerabend des Jahres 1988 in Hamburg,’ zou de befaamde voetbalgigant Simon Kuper later schrijven (in het Engels, maar ik vond een Duitse vertaling die doeltreffender klinkt). ‘Die Oranje-Elf schlug die Deutschen im Halbfinale der Europameisterschaft 2:1, und daheim in Holland gelang dem bedächtigen Völkchen eine weitere Überraschung: zu Millionen ergossen sich die Holländer auf die Strassen und feierten.’

Ja, het is waar. Op een dinsdagavond in juni zijn wij de straat op gegaan om naar elkaar te zwaaien, om bij kruispunten uit onze auto’s te stappen en elkaar de hand te drukken, om wildvreemden te omhelzen, om te hossen, te drinken, te huilen en te zingen. Wraak! Eindelijk wraak!

Dan mogen nu de zijkanten van dit stuk weer gaan golven. Terug naar 2006. Het is moeilijk na te voelen waar destijds onze oerschreeuw vandaan kwam. We lijken ons nu zelfs een beetje te schamen voor de woedevolle vreugde van ’88. Daarom bied ik volgende maand een lijst hoe we het kunnen goedmaken deze zomer, eine kleine Wiedergutmachung van onze kant. Bijvoorbeeld met een vertaling van die ene strofe uit Deelders 21-6-1988: ‘Und unsere Gefallenen stiegen jubelnd aus ihren Gräbern.’

GA NAAR HAMBURG!

En doe nog één keer de oerschreeuw uit 1988, toen Marco van Basten in het Volksparkstadion 1-2 scoorde tegen Duitsland. Het oude stadion is tien jaar na deze historische wedstrijd gesloopt, maar op dezelfde plek staat sinds 2000 de splinternieuwe AOL Arena (America Online kocht in 2001 de naamrechten). Voetbalclub HSV, met sterspeler Rafael van der Vaart, is eigenaar en vaste bespeler.

AOL Arena,

Sylvesterallee 7,

Hamburg