Kijk Magazine december 1999, nummer 12
Titel in Ten Liefde, 2001: Vrouwen 2
Voor de lezers die denken dat deze column over vrouwen zal gaan: jullie zitten ernaast. Soms zijn de dingen niet zoals je ze verwacht. Tijdens mijn ziekbed vorige maand (toen ik pathetisch & ijlerig aankondigde dat ik alleen nog maar over drie miljard exemplaren van de mensheid ging schrijven) kreeg ik van mijn vriendin het Nieuw lexicon van hardnekkige misverstanden, een verzameling van vijfhonderd kapitale blunders, vooroordelen en denkfouten, opgesteld door twee Duitse hoogleraren statistiek.
Ik las het en sindsdien is mijn leven veranderd. Wat blijkt? Je kunt nog zo overtuigd zijn van de wereld, je kunt nog zo vaak een bepaalde wetenschap ingepeperd hebben gekregen: uiteindelijk blijkt niets vast te staan. “Het is echt ongelooflijk!” riep ik om de halve minuut of zo tegen mijn vriendin, omdat dit & dit weer eens niet waar bleek te zijn, of dat & dat niet slecht voor je of voor het milieu. Hoe kan het dat we ons en masse zo hebben kunnen laten voorliegen?
Zo heb ik bijvoorbeeld, net als zo’n beetje iedereen die ik ken, aan velen verteld dat tijdens de opnamen van de James Bond-film Goldfinger de Bond-girl daadwerkelijk stierf als gevolg van zuurstofgebrek. Alle huidporiën zouden door goudverf dichtgemetseld zijn, waardoor de dame in kwestie niet meer kon ademen. Blijkt: onzin. Je ademt met je longen en niet met je huid (klinkt zo logisch dat ik me voor m’n kop kan slaan dat ik dat andere verhaal geloofd heb).
Valse laster
Ook vertelde ik vaak dat de mens slecht tien procent van zijn hersenen gebruikt. Blijkt: puur gelul. Iedere hersencel wordt actief gebruikt, niet een op de tien. Op z’n hoogst kun je zeggen dat een mens op een bepaald moment slechts tien procent van zijn herseninhoud gebruikt. Dat ingeblikte groenten minder vitamines bevatten dan verse groenten, mocht ik ook graag beweren. Blijkt: nonsens. Ik heb ook eens gehoord dat sommige mensen via hun vullingen radiozenders kunnen ontvangen. Blijkt: uitgesloten. Vullingen zouden als antenne kunnen dienen, maar om radiogolven in de mond te veranderen in akoestische signalen is meer nodig dan een stukje amalgaam. En wie dacht er dat beren een winterslaap hielden?
Ouwehoer rustig verder
Mooie winterslaap als tijdens je tuk je kinderen worden geboren en gezoogd moeten worden. Dat bij harde wind wolkenkrabbers enkele meters heen en weer slingeren. Blijkt: klinkklare larie. Zelfs bij heftige storm schudden hoge gebouwen slechts enkele centimeters uit het lood. Ik dacht dat Duitsers een ongastvrij volk waren, buitenlanders zijn er niet gewenst. Blijkt: valse laster. Door de eeuwen heen was Duitsland toevluchtsoord voor bannelingen, en heden ten dage wonen er meer buitenlanders dan in Engeland, Frankrijk en Italië samen.
Ik ging er ook vanuit dat alle cellen piepklein zijn. Blijkt: niet helemaal waar. Er zijn cellen van wel een meter lang. In ons eigen lichaam bijvoorbeeld zitten zenuwcellen van de hersenen tot aan de billen. Het blijkt ook dat grijs haar niet bestaat. Wat? Dat grijs haar niet bestaat. Maar, maar: als ik in de spiegel kijk, zie ik toch werkelijk een grijze haar. Blijkt: domme zinsbegoocheling. Mensen hebben blond, bruin, donkerblond, rood, rossig, zwart of geen haar (of paars dan wel groen haar, als het oma’s dan wel punkers betreft), maar grijs haar komt niet voor. Haren lijken grijs. Want wit haar komt namelijk wel voor. En zwart/bruin gemengd met wit levert grijs op. Van veraf kan haar dus grijs zijn, van dichtbij is het dubbelvla.
Ik had ook begrepen dat soldaten een brug kunnen laten instorten door er overheen te marcheren en dat ze om die reden op bruggen altijd uit de maat lopen. Blijkt: fantasie. In werkelijkheid is het nog nooit voorgekomen dat de resonantie van voetstappen een brug verwoestte. Gereutel & gebabbel. En wat ik ook altijd heb gedacht: dat je niet moet zoenen met verkouden meisjes, omdat je dan geheid ook gaat snotteren. Blijkt: onzinnig gereutel. Virussen die verkoudheid veroorzaken houden niet van tongen, wangen, tanden en lippen. De neus, dat is hun thing in life. Dus tenzij je tijdens het zoenen neusgaten uitzuigt, kun je rustig tongdraaien met een verkouden meisje (of jongen).
Wat ook niet waar is: dat Hollywood het filmcentrum van de wereld is. Blijkt: gebabbel. In de totale Verenigde Staten worden jaarlijks zo’n vierhonderd films gemaakt. In India negenhonderd. Bijna tweeënhalf per dag. En deze mogen de nog jonge KIJK-lezers aan hun ouders laten zien, want welke ouder heeft er nooit beweerd dat te veel snoepen ongezond is voor kinderen. Blijkt: opvoedkundige zottenklap. Sterker nog: Engels onderzoek toonde aan dat overmatig snoepende kinderen gezonder zijn, over het algemeen slanker zijn en dat ze minder vet eten. Nogmaals: ik heb dit niet bedacht, het staat in het Nieuw lexicon van hardnekkige misverstanden, dus als ik lieg, lieg ik in commissie.
Ik kan, tot besluit, me niet voorstellen dat niet iedereen dit werk aanschaft, leent of tijdelijk ontvreemdt om te controleren of het waar is wat ik allemaal heb naverteld en te zien welke hardnekkige misverstanden er nog meer heersen. Eén ding is zeker: volgende maand ga ik het echt weer over vrouwen hebben.
Walter Krämer/Götz Trenkler/Denis Krämer: Nieuw lexicon van hardnekkige misverstanden; Uitgeverij Bert Bakker; ISBN 90 35120582.