De preiprol van Ria

AD Magazine, 2 september 2016

Om deze foto’s te kunnen gebruiken, neem contact op met Shody Careman & @careman_fotografie

Opgewekt wilde ik iets schrijven over Engelse tv-kokkinnen à la Nigella Lawson en Lorraine Pascale, die met zwoele stemmen de kijkers tijdens het kneden van een ei door een half pond gehakt sensueel toespreken. Maar het liep anders. Na een half uurtje surfen kwam ik in de krochten van het internet terecht op een fragment van het programma Kook-TV, een van de eerste kookshows van Nederland.

Een zogenoemde blast from the past. In 1994 woonde ik nog in een veredeld studentenhuis met de schrijver Bert Natter (bekend van de roman Remington). Bert en ik hadden een guilty pleasure, al heette dat toen nog niet zo. Iedere ochtend keken we, voordat we ons stortten op het schrijven van hooggestemde boeken, trouw naar de kooklessen van Ria van Eijndhoven en Manon Thomas.

Kook-TV werd dagelijks uitgezonden door de Tros en de Evangelische Omroep, wat op zich al een vreemde combinatie was. De combinatie Van Eijndhoven (een gedegen kokkin met de uitstraling van Gods eigen grootmoeder) en Manon Thomas (een voormalig fotomodel, dat als omroepster voornamelijk een showbizzreputatie had) was zo mogelijk nog vreemder.

Lezersbrieven
Een gedragsetholoog had kunnen promoveren op de omgang tussen de vrouwen, die duidelijk uit twee werelden kwamen. Ria probeerde de kijkers iets nuttigs bij te brengen, terwijl Manon voortdurend ontregelende en soms hilarische vragen stelde. Hoogtepunt van het programma was als Manon begon voor te lezen uit de stapel lezersbrieven. Meestal waren dat complimenten voor de kookkunst van Van Eijndhoven, maar soms ook mannelijke fanmail voor Manon. Monter begon ze die dan voor te lezen, waarna ze dingen zei als: ‘O… Dit kan ik denk ik op dit vroege uur niet voorlezen, er kijken misschien ook kinderen mee…’ of ‘poeh, ik krijg het er een beetje warm van wat deze meneer mij allemaal voorstelt.’

Op internet vond ik een fraai fragment waarin Ria en Manon een preiprol bereiden. Manon had – net als ik – geen idee wat dat was. Ze zei, met een guitige blik in de camera: ‘Ik zag het staan en dacht dat je een foutje had gemaakt: dat het preirol was!’ ‘Nee hoor,’ riep Van Eijndhoven met een vederlichte irritatie: ‘Het is preiprol.’

Hierna ben ik gaan googelen wat een preiprol is en of er nog meer prollen bestaan. In 1615 duikt het woord ‘prol’ voor het eerst op in een geschreven tekst, met als betekenis brij. ‘Prol’ zou te maken kunnen hebben met het geluid dat een weke massa maakt bij het koken (wat in de taalkunde een onomatopee heet). Een preiprol is dus een brij van prei. Het gerecht zou Zeeuws-Vlaams zijn, maar er zijn ook preiprollen uit Brabant en Holland. Er bestaan ook appelprollen.

Op internet circuleren een paar recepten, die met gekookte of met rauwe prei wordt bereid. Er zijn varianten met ui, knoflook en augurk, maar ik koos voor een eenvoudige versie. Omdat ik geen keuze kon maken heb ik in mijn recept zowel rauwe als gekookte prei verwerkt.

Aan de slag

Ingrediënten:
1,5 kilo aardappelen
1 kilo prei
4 speklapjes
4 eieren
scheut melk
scheut azijn
125 gram boter

Schil anderhalve kilo aardappelen. Was een kilo prei en snijd de stronken in ringen. Kook een halve kilo hiervan samen met de aardappelen tot alles gaar is. Giet het kookvocht goed af. Bak vier speklapjes en snijd deze in reepjes. Kook vier eieren (niet te zacht). Prak de aardappelen, eieren, gekookte en rauwe prei samen met een scheut melk en een scheut azijn tot een stamppot. Vergeet zout en peper niet. Serveer dit met gesmolten boter over de preiprol. Ria van Eijndhoven zou trots op me zijn.