de Volkskrant 8 maart 2011
Wat liefde vermag. Vorige week, op een koude donderdagavond, verzamelen tachtig mensen zich in een zaal in Amsterdam, om elkaar te vermeien met aanstekelijke verhalen over lust en het leven. We bespraken de Decamerone van Giovanni Boccaccio, misschien het mooiste en humorvolste boek uit de wereldliteratuur (in Nederland verkrijgbaar in de Perpetua-reeks).
Boccaccio schreef het boek omstreeks 1351, maar pas in 1487 verscheen het in druk, 112 jaar na de dood van de schrijver. Het is altijd omstreden geweest. In de Decamerone vluchten tien jonge mensen voor de pest die heerst in Florence. Tien dagen lang vertellen zeven meisjes en drie jongens elkaar bijzondere geschiedenissen over verlangen, verraad en bedrog, die zich ook heden ten dagen nog probleemloos laten lezen en voorlezen.
Afgelopen donderdag las ik een verhaal over de twee gezworen vrienden Spinelloccio en Zeppa, die beiden getrouwd zijn met een mooie vrouw. Alles gaat goed, tot Spinelloccio verdacht veel tijd begint door te brengen met de vrouw van Zeppa.
Op een dag komt Zeppa onverwachts bij zijn huis, waar hij zijn vrouw en de beste vriend de liefde ziet bedrijven. Natuurlijk maakt hij de afweging hen beiden een afranseling te geven, maar toch besluit hij tot een intelligentere wraak. Als Spinelloccio is verdwenen, confronteert Zeppa zijn vrouw met haar overspel en hij draagt haar op dat ze precies moet doen wat hij beveelt. De volgende middag moet ze Spinelloccio uitnodigen om bij haar langs te komen tijdens het middageten voor een ontspannen herdersuur. Zeppa zal dan zogenaamd onverwachts opduiken, waarop zijn vrouw Spinelloccio moet verstoppen in een lege kist in de slaapkamer.
Zodoende geschiedt. De volgende ochtend gaat Zeppa op pad met zijn beste vriend, die hem meldt dat hij er weer vandoor moet om te lunchen met een oude kennis. Zeppa wacht een kort moment en reist zijn vriend dan achterna. Bovenin de slaapkamer speelt zijn vrouw dat ze schrikt van zijn onverwachte thuiskomst, waarna ze haar minnaar in de kist stopt. Benden vraagt Zeppa aan zijn vrouw of het geen goed idee is om de echtgenote van Spinelloccio te vragen hen bij het middagmaal te vergezellen. Even later arriveert deze vrouw, die door Zeppa wordt getroond naar de slaapkamer. Daar vertelt hij dat Spinelloccio en zijn vrouw regelmatig ‘het doofstomme steekspel beoefenen’.
De bedrogen echtgenote is verbolgen, waarop Zeppa voorstelt om samen wraak te nemen. Leunend tegen de kist waarin Spinelloccio zit te wachten vergrijpen ze zich passievol aan elkaar. Dan haalt Zeppa zijn vrouw erbij en opent hij de kist. Iedereen is vol berouw. Spinelloccio zegt dat ze allen quitte staan en stelt voor om vrienden te blijven. Ze besluiten voortaan alles broederlijk te delen, waarop Boccaccio eraan toevoegt: ‘En van die dag af had elk van de vrouwen twee mannen, en elk van de mannen twee vrouwen, zonder dat daar ooit gekibbel of herrie om ontstond.’
Liefde in 1351. Dit zijn de verhalen waarmee we elkaar willen vermeien op koude avonden aan het einde van de winter, met de lente in aankomst.