Kijk Magazine juni 1999, nummer 6
Titel in Ten Liefde, 2001: Het leuke van neuke
In de jaren zeventig kondigde een uitgeverij het boek Het leuke van neuke aan. Een grote hoeveelheid exemplaren werd door de boekhandel besteld, wat niet de bedoeling was, want de uitgeverij had een grapje gemaakt: Het leuke van neuke bestond helemaal niet. Blijkbaar sprak de titel zo tot de verbeelding dat mensen het boek bij voorbaat wilden lezen.
Vorig jaar verscheen Why is seks fun? van de Amerikaanse fysioloog Jared Diamond (een fysioloog is een bioloog die fysioloog heet). Van dit boek kwam de Nederlandse vertaling uit, onder de titel Het leuke van seks. Op de achterflap van dit boek staat een blurb (zoals uitgevers dat noemen; een lovend citaatje uit een recensie) waarmee ik het helemaal eens ben: “Fascinerend leesvoer voor iedereen die wil weten waarom minnaars doen wat ze doen.”
Er zijn sommige diersoorten, zoals de zalm en de inktvis, die aan ‘big-bang-reproductie’ doen, ofwel aan semelpariteit. Eén keer in hun leven mogen ze het leuke van voortplanten ervaren, waarna ze onverbiddelijk zullen sterven (zalmen bijvoorbeeld doordat ze volledig uitgeput zijn na een martelzwemtocht stroomopwaarts).
Kannibalistische zelfmoord
Ook zijn er enkele spin- en sprinkhaansoorten waarvan het mannetje zich, soms zelfs nog tijdens de geslachtsdaad, laat opeten door zijn minnares. Diamond vraagt zich of af deze kannibalistische zelfmoord wel steekhoudend is in het licht van de ‘natuurlijke selectie’ (voor iedereen die geen biologie heeft: dat is het door bijna niemand volledig te doorgronden mechanisme van de strijd tussen individuele genen; lees het fantastische boek De zelfzuchtige genen van Richard Dawkins). Hoe zou het geëvolueerd kunnen zijn dat een mannetje zich tijdens een al te stevige geslachtsdelenmassagelaat opeten? Diamond geeft het antwoord. Mannetjes willen (net als vrouwtjes overigens) dat hun genen worden doorgegeven. Stel nu eens dat de spin of de sprinkhaan in een gebied woont waar bijna geen soortgenoten zijn. De kans op voortplanting is dan heel klein. Stel nou eens dat de kans dat de eitjes voortleven ook nog eens afhangt van de kwaliteit van het voedsel van de draagster van die eitjes. De beste manier is in zo’n geval het vrouwtje na afloop van het vrijen niet een sigaretje aan te bieden, maar een fraai pakketje eiwitten en calorieën: het eigen lichaam. Hiermee verhoogt de spin de overlevingskansen van zijn zaad. Sterker nog: hij zal het vrouwtje aanmoedigen hem nog tijdens het neuken op te eten. Terwijl zij hiermee noest in de weer gaat, vergeet ze als het ware dat het mannetje met haar bezig is, waardoor diens penis ongestoord zijn gang kan gaan en nog meer sperma in het vrouwtje spuit, om nog meer eitjes te bevruchten. Een mooie, nuttige dood.
De mannelijke mens hoeft hier godzijdank niet bang voor te zijn, want wij doen niet aan big bang-reproductie of semelpariteit: wij paren ruim zesduizend keer per mensenleven (dit getal staat niet in het boek van Diamond; ik ben uitgegaan van vijftig actieve sexjaren, maal vijftig weken, maal gemiddeld tweeënhalve keer per week; dat zou betekenen dat ik nog vierduizendzeshonderdvierentwintig keer te gaan heb). Ook geeft Diamond geen antwoord op de vraag hoe lang de gemiddelde paring van de mens duurt, al vermeldt hij wel dat gemeten naar tijd buidelmuizen een veel beter sexleven hebben dan wij: buidelmuizen neuken gemiddeld zo’n twaalf uur. Ik geloof dat mijn ‘record’ ver onder de gemiddelde marathontijd zat, maar toen was ik nog wel in topconditie en werd er nog niet op doping gecontroleerd.
Maar is seks eigenlijk wel zo leuk? Diamond geeft een aantal punten waarom seks energie & tijd kost, ja zelfs dodelijk kan zijn. Een reden om bijvoorbeeld niet onnodig veel te vrijen is dat de productie van zaad de levensverwachting verlaagt (als je een worm bent bijvoorbeeld, want wormen die door een mutatie minder zaad aanmaken, leven langer dan normale wormen). Ook verbruikt seks tijd die anders besteed had kunnen worden aan het vinden van voedsel (of het lezen van KIJK). Daarnaast lopen koppels die seks hebben een groter risico overmeesterd te worden door een roofdier of een vijand (zeker als je het lekker opwindend in het Ouwehands Dierenpark gaat doen).
Vuurrode kont
Sowieso sterft een gedeelte van de mannelijke dieren tijdens de daad (waarover veel prostituees kunnen meepraten). Vervolgens leiden de gevechten die mannetjesdieren om de vrouwtjes voeren vaak tot ernstig letsel of de dood. En ook vaak dodelijk kan de buitenechtelijke seks zijn, zeker als het de diersoort mens betreft. Over deze en nog honderden andere zaken gaat Het leuke van seks.
Over het ongesteld zijn van vrouwen en hun ovulatie (de eisprong, ofwel de korte maandelijkse periode dat een vrouw vruchtbaar is). Deze ovulatie is bij mensen niet merkbaar, wat vrij uitzonderlijk is, want bij veel diersoorten is dit moment wel duidelijk zichtbaar. Bij veel apensoorten krijgen de vrouwtjes bijvoorbeeld vuurrode konten, waarmee ze het signaal afgeven ‘als je slim bent, probeer je me nu te versieren’ (er zijn biologen die beweren dat lippenstift eenzelfde functie heeft). Diamond beschrijft zeer uitgebreid de verschillende theorieën over de verholen ovulatie van de vrouwtjesmens, variërend van de ‘pappa-thuistheorie’ tot de ‘vele-vaderstheorie’. Ik ga die theorieën hier nu niet uitleggen, maar ik hoop jullie warm te hebben gemaakt voor dit fraaie boek.
Nog één Amerikaanse blurb op de achterflap tot besluit: ‘Het leuke van seks is het beste boek over seks dat ik ooit heb gelezen.’ Mijn enige kritiek is dat het wat mij betreft dikker had mogen zijn.