AD Magazine, Zaterdag 10 & zondag 11 oktober 2020.
Schrijver en veellezer Ronald Giphart leidt ons door zijn goedgevulde boekenkast en bespreekt hier fotoboeken.
Rineke Dijkstra – Portraits
Sinds mijn studententijd verzamel ik fotoboeken, omdat die – hoe woordarm ze vaak ook zijn – toch een indringend verhaal kunnen vertellen. De Nederlandse bijdrage aan de wereldfotografie is het werk van Rineke Dijkstra (61), die begin jaren 90 internationale faam verwierf met haar strandportretten.
Op verschillende stranden in de wereld portretteerde Dijkstra in badkleding getooide schuchtere jonge mensen, soms alleen, soms in groepsverband. De techniek die Dijkstra hanteerde was ,steeds dezelfde: met behulp van flitsers lichtte ze haar jonge modellen bij, waardoor ze van het beeld spatten.
In 2002 verscheen Beach Portraits en in 2005 Portraits, uitgaves die in binnen- en buitenland gretig werden verzameld. Inmiddels zijn de uitgaven schaars en daarom ook erg duur (prijzen voor tweedehandsexemplaren variëren van 180 tot 250 euro).
Ook verscheen een dik Engelstalig overzichts boek, The Ones And The Many (2017), met essays over het werk van Dijkstra en veel foto’s. De prijs is schappelijker: vijftientjes.
Eind deze maand ontvangt Rineke Dijkstra de prestigieuze Johannes Vermeer Prijs, de Nederlandse staatsprijs voor de kunsten.
Nan Goldin – The Ballad of Sexual Dependency
Nan Goldin (66) is een uit Boston afkomstige fotografe die beroemd werd met The Ballad of Sexual Dependency uit 1986. Het is een ongestileerd autobiografisch fotoverslag over haar vrienden, kennissen en familieleden. Ze zwalkte rond in de New Yorkse muziekwereld en kunstscene, omgeven door heroïnegebruikers, die onder het sociale vangnet doken.
Haar werk is ongepolijst en rauw. Goldin legt de wereld om haar heen meedogenloos bloot en dat levert een parade op van schijnbaar achteloze snapshots van gewelddadigheden, drugsgebruik en seksuele intimiteiten. Zij spaarde zichzelf daarbij niet. Tragisch is dat de meeste geportretteerden tien jaar na verschijnen van het boek waren overleden door een overdosis of aids.
Vivian Maier – Street Photographer
Een jaar of wat geleden zond de BBC een documentaire uit over een onbekende amateurefotografe, wier werk op een veiling werd gevonden door een historicus uit Chicago. In dozen met haar bezittingen bleken onontwikkelde fotorolletjes te zitten: een schat aan overweldigend mooie straatfoto’s.
De foto’s waren gemaakt door Vivian Maier (1926-2009), een nanny die op vele plekken op aarde 150.000 foto’s had genomen. Nimmer was er een foto van haar gepubliceerd.
Meer mensen raakten gefascineerd door de bedwelmend mooie foto’s, waarna een grote zoektocht naar haar rolletjes ontstond.
Inmiddels doen afdrukken van Vivian Maier duizenden dollars en wordt haar werk lovend besproken. Gerechtigheid na haar dood.
Robin de Puy – Randy
In februari 2018 verscheen in The New Yorker een groot artikel over fotoboek Randy van de Nederlandse Robin de Puy (34). Het was een mooi eerbetoon aan een project dat ze in 2015 was begonnen. Op een Harley-Davidson trok ze 10.000 kilometer door Amerika om de strijd aan te gaan met haar angststoornis. De Puy schoot werkelijk prachtige portretten van mensen die zij onderweg ontmoette.
Een van hen was Randy, een onbevangen jongen met een expressieve uitstraling die De Puy tegenkwam in Ely, Nevada. Terug in Amsterdam kreeg zij de ontwapenende knul niet uit haar hoofd. Daarom reisde ze een paar keer terug om hem opnieuw te fotograferen en te filmen. Over Randy verscheen een imposante tentoonstelling, met een gelijknamig boek vol idioot mooie foto’s.