Gastronomische top-tv

Verscheen op 12 april 2008 in Volkskrant Magazine

Gezocht: oprechte kookliefde op de Nederlandse tv

Waarom hebben Engelsen geweldige kookprogramma’s en moeten wij het doen met het commerciële onbenul van knabbel Carlo Boszhard en babbel Irene Moors? Op Klootwijk aan Zee en Pierre Wind na is er op de Nederlandse droefplaat geen oprechte kookliefde te vinden. Drie afzonderlijke tv-producenten hebben me ooit uitgelegd dat er voor kwalitatief hoogstaande culinaire programma’s bij ons geen plek is. Hoe anders op de BBC. Het verslavende Ready Steady Cook (koks koken à la minute met ingrediënten die door de gasten worden meegenomen), het fascinerende Cooking in tbe Danger Zone (schrijver Stefan Gates reist over de wereld en eet álles), het ontluisterende Take on the Takeaway (topkoks gaan de strijd aan met afhaalvoedsel), het briljante In Search of Perfection (moleculair-chef Heston Blumenthal ontrafelt gerechten), het weergaloze MasterChef (amateurkoks hopen professioneel te worden), de harige The Hairy Bikers (twee bebaarde koks brommeren door Engeland), het spraakmakende Delia’s back! (legende Delia Smith kookt met ordinaire fabrieksproducten), het jaloersmakende Great British Menu en veel ander heerlijk keukenverdrijf.

Tot voor kort volgde ik deze programma’s met teletekst op pagina 888 (de ondertiteling voor doven en ‘Engelsniethelemaalmachtigen’), maar ik ontdekte een handig hulpmiddel: het Culinair Woordenboek Engels-Nederlands van de schrijver-basiskok Liesbeth Spreeuwenberg. Noem het een afwijking, maar ik lees zo’n boek van A tot Z, Van acorn (eikel) tot Dutch flat pole beans (snijbonen), tot faggots (worstjes van orgaanvlees), tot joint (braadstuk), tot sunny-side-up egg (spiegelei), tot zonked (Bargoens voor bezopen).

Voor de liefhebbers: Great British Menu is drie weken geleden weer begonnen (BBC 2, dagelijks om 19.30 uur). [Dit stuk is op 12 april 2008 gepubliceerd en daarom is dit programma waarschijnlijk niet meer op de buis. Red.] De opzet is eenvoudig: de BBC wil de wereld laten zien dat de Britse keuken aan de top staat. En dus strijden gerenommeerde Britse koks wie er mag meekoken aan een spectaculair viergangenmenu dat in juni wordt geserveerd aan internationale culinaire grootheden. Tot die tijd zijn er regionale voorronden waarin premier league-chefs – gedoteerd met vele Michelinsterren – elkaar proberen te verpletteren met hun kunsten. Dat zou bij ons zijn alsof Hans van Wolde van restaurant Beluga en Toine Hermsen (die beiden in Maastricht twee sterren hebben) moeten uitmaken wie van hen Limburg mag vertegenwoordigen.

Chefs met zulke ego’s willen en kunnen niet verliezen, zelfs niet bij een onschuldig tv-programma, en dat is precies wat Great British Menu zo fascinerend en verslavend maakt: hier zien we koken op het scherp van de snede. Het is wellicht macho-achtig en ultiem penis-vergelijkend, maar wat een gastronomie voor het oog! Zou zoiets in Nederland echt niet mogelijk zijn?