Giphart graast 07

Wolven, een verzetsheld, ons geheugen en een fraai omslag

Tijdens de eerste lockdown opende boekwinkel Broese in Utrecht de deuren van hun nieuwe locatie op de Oude Gracht. Niet per se een ideale start. Ook de tweede lockdown trof de winkel- net als vele andere zaken – zwaar. Voor deze rubriek werd het mij door de boekhandelaren toegestaan om in de verlaten winkel in mijn eentje rond te dwalen tussen duizenden wachtende titels. Als de omstandigheden niet zo schrijnend waren, had ik daar wellicht meer van kunnen genieten. Dit zijn vijf boeken die ik verlangend door mijn vingers liet gaan.

Jarenlang werd Evie Wyld beschouwd als een van de grootste jonge Engelstalige schrijftalenten. Inmiddels is de Brits-Australische auteur 40 en heeft ze haar belofte ingelost, onder andere met de publicatie van haar indrukwekkende roman The Bass Rock, in het Nederlands net verschenen onder de titel Wij zijn de wolven. In het boek worden de levens van drie vrouwen door de eeuwen heen met elkaar verbonden, met het steil uit de zee oprijzende Schotse eiland The Bass Rock als terugkerend element.

Over eilanden gesproken. In 1996 publiceerde wetenschapsjournalist David Quammen zijn fenomenale Het lied van de dodo, over het uitsterven van dieren in relatie tot ‘eiland-biogeografie’. Sindsdien lees ik graag over dit fascinerende onderwerp. De Nederlandse biogeograaf Sietze Norder schreef ook een boek over zijn vakgebied: De wereld in het klein, over eilanden als proeftuinen van de evolutie. Over wat we als mensheid kunnen leren van eilanden als het gaat om biodiversiteit, ecosystemen, talen en culturen.

Twee weken geleden maakte minister Blok bekend dat Nederland de Surinaamse schrijver en verzetsheld Anton de Kom ‘een ruiterlijk eerherstel’ gaat geven. De Kom was een markante figuur, de eerste Surinamer die werd opgenomen in de ‘Canon van de Nederlandse geschiedenis’. In 2013 schreef Karin Amatmoekrim (bekend van haar debuut Het gym) de roman De man van veel, een indrukwekkend portret van Anton de Kom. Vorig week is het boek opnieuw uitgegeven in een nieuw jasje. Voor wie meer wil lezen over een man die zijn leven gaf voor onze vrijheid.

Wat zullen we ons over deze tijd in latere decennia herinneren? Hoe ontstaan herinneringen en waarom herinnert de een zich regelmatig iets totaal anders dan de ander? In hoeverre zijn onze herinneringen van ons en bepalen ze wie we zijn? Over deze en andere tot de verbeelding sprekende onderwerpen schreef de Ierse hoogleraar psychiatrie Veronica O’Keane De geheugen fabriek, een omgevallen boekenkast met bizarre anekdotes, casestudy’s, gruwelverhalen en citaten uit films en boeken. Over de scheidslijn tussen herinneringen, dromen, hallucinaties en de realiteit.

Soms wil je een roman alleen al vanwege het omslag aanschaffen. Raaf van het Nederlandstalige aanstormende talent Roos Vlogman (in 2016 winnares van de schrijf wedstrijd Write Now!) is vormgegeven door de illustere Ron van Roon, die van de letters van het woord Raaf een ingewikkeld lijnenpatroon maakte. Deze lijnen symboliseren de gecompliceerde band tussen de hoofdpersoon, een jongeman genaamd Raaf, en zijn moeder. De vraag die Vlogman bij de lezers van haar debuutroman legt: kun je werkelijk loskomen van waar je vandaan komt?