Giphart raakt nooit opgeruimd

AD Magazine, 31 maart 2018

Om deze foto’s te kunnen gebruiken, neem contact op met Shody Careman & @careman_fotografie

Het is een jaarlijks terugkerende vraag: wat doen we met die enorme hoeveelheid kruiden, potjes, zakjes en poeders die we de afgelopen tweeënhalf decennia hebben verzameld? Het is een variant op een vraag als: wat doen we met alle keukenapparatuur? Wat doen we met alle sauzen in de koelkast? Wat doen we met alle idiote ingrediënten die we ooit hoopvol hebben aangeschaft, maar niet vaker dan één keer hebben gebruikt?

Hoeveel kruiden kan een keuken überhaupt herbergen? En hoe zijn we in godsnaam aan al die zakjes en flesjes gekomen? Nu zijn mijn vrouw en ik allebei niet van de opruimerige, dus in de loop der jaren hebben we uit alle uithoeken van de wereld specerijen verzameld en die welbeschouwd nooit opgeruimd.

Soms neem ik me voor orde te scheppen en een la of kast alleen maar voor kruiden in te richten, mezelf vervloekend dat ik niet ben als andere mensen. Wie zijn dat toch: de lieden die hun potjes laos, baharat, kurkuma, basilicum, chilipoeder, kaneel, anijszaad, Argentijnse steakkruiden, cajunkruidenmix, citroenpeper, fenegriek, dillezaad en tientallen andere al dan niet onbekende smaken overzichtelijk hebben gerangschikt? Dat zijn vast ook mensen die hun belastingaangifte al op 2 januari klaar hebben.

Stel dat we onszelf zouden dwingen nog maar tien kruidenpotjes over te houden. Een onmogelijke keuze natuurlijk, al weet ik wat ik zeker wél zou behouden: vijfkruidenpoeder. Volgens voedselhistorici is het mengsel steranijs, venkel, kruidnagel, szechuanpeper en cassia (kaneel) een van de oudste kruidencombinaties ter wereld. Hoe oud weet niemand, maar waarom de beroemde five spices het al die eeuwen heeft overleefd is duidelijk: in het mengsel zitten de vijf basissmaken zoet, zuur, bitter, zout en ‘hartig’ (die laatste kennen we ook onder de moderne naam ‘umami’).

Wonderpoeder

Vijfkruidenpoeder is het wonderpoeder dat – mits met mate toegevoegd – elk gerecht kan optillen naar een hogere dimensie. Kip, eend, varken, zeevruchten, groenten, eieren, soepen en zelfs nagerechten, ijs en cocktails: er zijn duizenden gerechten waarin de vijf kruiden zijn verwerkt.

En zoals het altijd gaat: er zijn inmiddels tientallen lokale varianten op five spice powder, want iedereen kan zijn eigen mengsel maken en velen doen dat ook. In de vijfkruidenpoeders die in de supermarkt of de toko te koop zijn, zitten vaak nog extra smaakmakers als gember en citroengras, waardoor je ook over zeven- of elf kruidenpoeders kunt spreken. Ikzelf heb inmiddels ook mijn eigen variant, die ik netjes bewaar tussen 83 andere kruidenpotjes in en rond mijn aanrecht.

Klik hier voor video’s met handige keukentips, snelle trucs en makkelijke recepten.