Kijk Magazine 2017, nummer 6
Een beroemde uitspraak luidt: ‘Post coitum omne animal triste est sive gallus et mulier.’ Oftewel: na de daad is ieder dier droevig, behalve de haan en de vrouw. Deze zin, toegeschreven aan de Grieks-Romeinse arts Claudius Galenus (die leefde van 129 tot circa 210), gaat over het sombere gevoel dat je kunt hebben na het bedrijven van de liefde. Het is een vreemd fenomeen dat we direct na een goeie pot seks kunnen worden overvallen door een gevoel van teneergeslagenheid.
In veel Hollywoodfilms wordt er na een stevige beurt door de betrokken partijen steevast een sigaretje opgestoken om de gedane arbeid te evalueren, maar in het echte leven gaat het toch vaak anders. Sommige mensen (laten we het op mannen houden) vallen meteen in slaap, sommige mensen willen even teder knuffelen, anderen moeten nu juist niets van naspel hebben, sommige zetten direct de tv aan, terwijl bij anderen na een geslachtelijke uitspatting vaak emotionele ontreddering toeslaat. Af en toe gaat dit gepaard met snotterbuien of aanvallen van onrust. Het is doorgaans een taboe om over dit onderwerp te praten, want het idee dat seks ook geassocieerd zou kunnen worden met een onaangename of zelfs negatieve gemoedstoestand is voor velen onbespreekbaar.
Overigens klopt de bovenstaande zin van die oude arts natuurlijk helemaal niet, want hoewel de haan na de seks inderdaad niet droevig is (dat verdomde beest kraait als hij een vrouwtje heeft geprobeerd te bevruchten), zijn er wel degelijk veel vrouwen die na een stevig robbertje tussen de lakens kortstondig ontredderd zijn. Voor sommige mensen – mannen én vrouwen – is de zogenoemde afterglow zelfs dusdanig vervelend dat ze gaandeweg een antipathie tegen het bedrijven van liefde kunnen ontwikkelen. De wetenschap noemt dit post-coital dysphoria (PCD), of in het Nederlands postcoïtale neerslachtigheid. Overigens hoeven mensen die hierdoor worden geplaagd niet per se te zijn klaargekomen om dit gevoel te ervaren, want achterafse somberheid komt ook voor als er geen hoogtepunt of ontlading is geweest. Het lijkt met name een reactie op fysieke intimiteit.
Sommige artsen schrijven patiënten die echt aan de gevolgen van PCD lijden medicijnen voor, zoals bijvoorbeeld fluoxetine (een middel dat ervoor zorgt dat de lekkere stofjes die na een plezierige ervaring vrijkomen op de goede plek in de hersenen terechtkomen). Mensen die dit medicijn gebruiken, melden dat hun seksleven minder intens is, maar dat ze naderhand niet meer worden geplaagd door emotionele uitbarstingen. Dit zijn echter uitzonderingen. Het beste is het natuurlijk om gewoon te accepteren dat enige kortstondige droefenis na seks niets is om van te schrikken. Het is al zo oud als de weg naar Athene.