SPD bereid te sterven voor de democratie

Algemeen Dagblad, 17 september 2005

In de serie ‘Historische Verhalen Met Een Actuele Aanleiding’: 23 maart 1933. Het Duitse parlement komt vanwege de brand in de Rijksdag bijeen in een operagebouw. Hitler wil dat de volksvertegenwoordigers de zogenaamde Ermächtigungsgesetz aannemen, een wet die hem absolute macht geeft. In theorie kan de Rijksdag dit tegenhouden, want er is een tweederde meerderheid nodig. De intimidatie van de nazi’s is echter bijna ondraaglijk: parlementsleden worden uitgescholden, overal hangt de dreiging van geweld (de meeste communistische parlementsleden zijn al dood).

Dan neemt SPD-leider Otto Wels het woord. Van zijn fractie van 120 man zijn 94 leden aanwezig, de rest is vermoord, gemarteld of durfde niet te komen. Voor de zekerheid heeft Wels in zijn vestzak een capsule met cyaankali: als hij gearresteerd wordt en hem een lynchpartij wacht, zal hij die pil zeker slikken. Hoewel Wels verzoenend is, kondigt hij aan dat de SPD Hitlers begeerde wet niet zal steunen. Dit tot uitzinnige woede van de nazi’s. Toch houden de SPD’ers voet bij stuk. Ze zijn de enigen, want de eens zo trotse Duitse liberalen en nog trotsere katholieken van de Zentrum-partij durven niet tegen te stemmen. De Machtigingswet wordt met overweldigende meerderheid aangenomen. De SPD was de enige Duitse partij die op dat moment bereid is te sterven voor de democratie. Morgen zijn er verkiezingen in Duitsland.