‘Vervang de melk door bier of biest’

AD Magazine, 30 maart 2019

Om deze foto’s te kunnen gebruiken, neem contact op met Shody Careman & @careman_fotografie

Rubriek: Gipharts kookeiland

Als Ronald Giphart pannenkoeken bakt, klooit hij wat aan met bloem, eieren, melk en zout. Het kan ook anders.

Het is altijd grappig hoe de commercie speciale momenten bedenkt om consumenten producten door de strot te duwen. Dan wordt een sfeer opgeroepen alsof je niet van je geliefde houdt als je met Valentijnsdag geen chocola of bloemen aanschaft. Black Friday, Happy Blue Monday, Moederdag, Vaderdag, Dierendag, Halloween, Sweet Sixteen, Pasen… alles wordt aangegrepen om het kapitalistische gaspedaal diep in te trappen.

Het zal de meeste mensen zijn ontgaan, maar vorige week vrijdag was het Nationale Pannenkoekdag, een initiatief van – hoe toevallig – een antiaanbakpannenfabrikant en een grootleverancier van pannenkoekenmix. Voor het dertiende jaar aaneen bakten basisschoolleerlingen door het hele land pannenkoeken voor bejaarden die wel wat aanspraak konden gebruiken. Pannenkoeken zijn volgens de fabrikanten het ideale smeermiddel om eenzaamheid onder ouderen tegen te gaan, want ieder kind kan ze bakken en alle opa’s en oma’s houden ervan. Pannenkoeken verbroederen.

Of toch niet? In aanloop naar deze commerciële feestdag stelde ik via Twitter de vraag aan pannenkoekenbakkers wat het ideale pannenkoekenbeslagrecept was. Zelf klooi ik meestal op de bonnefooi wat aan met bloem, eieren, melk, zout en soms slagroom. Dat laatste was een toevoeging van wijlen mijn vader, wiens pannenkoeken niet te versmaden waren.

Mijn vraag ontlokte een groots voortwoekerend pannenkoekendebat, waaraan tientallen beslagkloppers deelnamen. Veel lieden noemden boekweitmeel of spelt meel als extra ingrediënt en anderen kwamen met een specifieke bloemsoort (‘Franse farine de blé fluide type 45′). Ook werd vaak getipt om de melk geheel of gedeeltelijk te vervangen door bier. Velen noemden opgeklopte eiwitten, karnemelk, geitenmelk of zelfs biest (melk van net bevallen koeien – er zijn dagen dat ik die niet in mijn koelkast heb staan).

De discussie brandde los toen NRC Handelsblad zich ermee ging bemoeien. Columnist Rosanne Hertzberger schreef: ‘Pannenkoekbeslag is nergens voor nodig. Je kunt ze gewoon in de magnetron gooien en klaar. Minder arbeid, minder fijnstof alleen maar winnaars’. Waarop Joël Broekaert, ook NRC, meteen reageerde met: ‘Het wordt tijd dat ik jou serieus ga opvoeden! We gaan nu een datum prikken voor het introductiecollege’.

Misschien de zinvolste bijdrage kwam van Sylvia Witteman van de Volkskrant, de Grande Dame van de culischrijverij. Zij schreef: ‘De grote truc is gesmolten boter door het beslag doen. Je hoeft de pan dan alleen voor de eerste pannenkoek in te vetten, verder niet meer. En omdat de boter door het beslag zit kan hij niet verbranden’. Kijk, daar kunnen we wat mee, in de week na Nationale Pannenkoekdag.

Pannenkoeken

voor vier personen

• 400 g bloem
• 4 eieren
• 2 eierdooiers
• 150 g gesmolten boter
• zout
• 600 ml melk
• eventueel slagroom
• boter om in te bakken
• stroop
• poedersuiker
• eventueel kaas, appel en/of spek

Maak een mengsel van de bloem, eieren, gesmolten boter en een goeie snuf zout. Giet in een straal de melk erbij en klop het geheel tot een niet te dik en niet te dun beslag. Niet alle melk hoeft erbij. Je kunt er een scheut slagroom bij doen. Laat het beslag een kwartiertje staan en roer het dan nog even door. Zet een pan 5 minuten op het vuur totdat-ie dampend heet is. Doe voor de eerste pannenkoek een klontje boter in de pan, laat dit smelten en bak de pannenkoeken. Als de bovenkant droog is en de randen knapperig bruin, draai je de pannenkoek om. Serveer de pannenkoek met poedersuiker en stroop. Bak eventueel kaas, appel én/of spek mee.