Verhalen over taal
Het stuk geschreven door Ronald Giphart in dit boek:
Schatplichtigheid
Mijn opa was journalist en schrijver, mijn vader had aanvankelijk ook die ambitie, maar hij werd gefnuikt door de economische omstandigheden van na de oorlog. Dat heeft hem altijd dwarsgezeten. Op latere leeftijd kreeg hij een oogziekte, en hoewel hij nog pogingen heeft gedaan toch te schrijven is hem dat nooit meer gelukt op de manier die hij destijds voor zijn nog goede ogen had.
Toen ik, halverwege de jaren tachtig, in de hoogtijdagen van mijn pubertijd besmuikt vertelde dat ik een roman wilde schrijven, kwam mijn vader – vermoedelijk voor het laatst – op mijn jongenskamer. In zijn handen een box met drie boeken, die hij met voor zijn doen veel aplomb op mijn bureau zette.
‘Als het je echt menens is’, zei hij met vaderlijke afstandelijkheid, ‘zijn deze onontbeerlijk.’ Hij gaf me drie boeken waarvan ik wist dat hij er zeer aan was gehecht. Ik nam de boeken later mee naar mijn studentenhuis, zo’n beetje dat ik uit mijn ouderlijk huis heb meegenomen.
Aankomende schrijvers vragen soms aan oudere schrijvers welke boeken ze zouden moeten lezen. Er is zelfs een rubriekje in een opinietijdschrift waarin oudere schrijvers leeslijstjes voor debutanten mogen opgeven.
Er is maar een boek dat jonge schrijvers werkelijk zouden moeten bombarderen tot hun lijfboek: de box die mijn vader mij gaf aan de vooravond van mijn wens schrijver te worden.
Aanvankelijk op zijn aanraden en later omdat ik er het nut van inzag, maar ook omdat ik verslaafd was geraakt aan het ritueel en echt niet meer zonder kon, ben ik letterlijk iedere dag ‘woorden’ gaan opzoeken. Geen werkdag dat ik niet voor mijn plezier of uit noodzaak heb gebladerd in de box van mijn vader of mijn zelf aangeschafte nieuwe edities (en later in de digitale box op mijn computer).
Woorden zijn de stenen waarmee schrijvers hun gebouwen oprichten. Iedere dag kom ik woorden tegen die ik niet ken, maar graag zou willen gebruiken. Hoe geweldig zou het voor een schilder zijn om iedere dag nieuwe kleuren te ontdekken? Vandaar mijn innige schatplichtigheid aan het belangrijkste en trouwste boek dat ik ken, een boek als een vriend en vader tegelijk: de Dikke Van Dale.
Eind.
Schrijver en taalkundige Wim Daniels stelde ter gelegenheid van 150 jaar Van Dale een feestelijke verhalenbundel samen. Nederlandse en Vlaamse schrijvers, journalisten, (oud-)hoofdredacteuren en Dikke Van Dale-fans verwoorden in persoonlijke columns, anekdotes en korte verhalen wat 150 jaar Nederlands en de Dikke Van Dale voor hen betekend.
Titel: Verhalen over taal
Sub Titel: 150 Jaar Van Dale
Uitgever: Van Dale Uitgevers, Utrecht/Antwerpen
Druk: 1ste editie, 2de oplage
Jaar: 2014
ISBN: 9789460771750
NUR: 620
Ontwerp en beeldredactie: Ontwerpstudio Spanjaard
URLs:
Fotograaf Ronald Giphart: Keke Keukelaar (p. 178)
Pagina’s met teksten Giphart: 5, 178 en 179
Pagina’s boek: 208
Inhoud:
- Jaap Parqui – Inleiding
- Ewoud Sanders – De oer-Van Dale
- Tommy Wieringa – De woorden
- Wim Daniels – Door Van Dale fietsen
- Mariska Tjoelker – Plakken
- Kristien Hemmerechts – Misteoreolen
- Lo van Driel – Een leven met Van Dale
- Jos Swanenberg – Frietje (gew.)
- Jorgen Raymann – Jouw taal mijn taal
- Hugo Hoes – Kijkavond
- Ivana Plestina – Nieuwsgierig
- Piet van Sterkenburg – Een underdog die op punten won
- Nicolette Vosmeer – Boedelscheiding
- Wim Daniels – Eens burgemeester, blijft burgemeester
- Nicoline van der Sijs – Bijdetijdse redacteuren?
- Laurens Hoevenaren – Van kaft tot kaft
- Kees van der Staaij – Buitenissigheden
- Wim Daniels – De sociale Van Dale
- Michael Elias – Communiceren in Van Dale
- Marja Verburg – De relatie tussen twee heren van stand
- Afshin Ellian – De waarheid van alfabetten: De vrede tussen de letters
- Rik Schutz – Nu alfabetisch!
- Frits Spits – De dikke Blomberg
- Vincent Bijlo – De dikke Bijlo
- Wim Daniels – Honduree
- Hans Heestermans – Van Dale, wetboek of archief?
- Jaap de Berg – Niets menselijks is Van Dale vreemd
- Joop van der Horst – Mijn woordenboek
- Wim Daniels – De vrouw en de man
- Arie Bras – Woordpolitie
- Luc Devoldere – Er kwamen woorden op bezoek
- Marjan Arts – Een kijkje in de keuken van de onderwereld
- Corejanne Lemmens – Mesties
- Rene Appel – Met Mokro’s chillen in de shoppa
- Wim Daniels – Het gezag van Van Dale
- Harriet van Wetten – Weg met de bokken, vooruit met de geit
- Guido Geerts – Opkomst en ondergang van Zuidn.
- Mathilde Jansen en Marianne Boogaard – Een wandelend woordenboek heeft nog geen talenknobbel
- Theo de Boer – Het mysterie van de verdwenen spellingverschillen
- Jeltje Zijlstra – Duurzaam
- Wim Daniels – Voetballen met Van Dale
- Jaap de Groot – Sinterklaasgedicht
- Vivien Waszink – Zingzeggen
- Michel Eijsbouts -Lingo
- Ton den Boon – Het woordenboek als ark van Noach?
- Wendy Venhorst – Hoofdpijn van Van Dale
- Ronald Giphart – Schatplichtigheid
- Wouter van Wingerden – Een ‘onnavolgbaar’ woordenboek?
- Guy Mortier – Haalt Van Dale overmorgen?
- Wim Daniels – De literaire Van Dale
- An Leenders – Van Dale 3.0
- Annemiek Jetten – Verhip, dat ben ik
- Ruud Hendrickx – De meester van de taal
- Bart Chabot – Vierentwintig keer Van Dale