Kijk Magazine 2013, nummer 10
Rond de tijd dat dit stukje verschijnt ben ik te gast bij de illustere radioshow Vrouwen met knoppen (wekelijks uitgezonden op KX Radio). In dat twee uur durende praatprogramma worden mannelijke cabaretiers, muzikanten, deejays, acteurs, schrijvers en andere bekendheden door twee presentatrices openhartig ondervraagd over liefde, vrouwen en seks.
“Omdat jij in KIJK altijd schrijft over dit soort zaken, moet je ook maar eens in onze uitzending komen,” zei een van de vrouwen met knoppen toen ze me uitnodigde. Ik zei ja – en besloot me als discussiestuk voor het gesprek eens te verdiepen in het verschijnsel ‘knoppen’. En dan niet die aan een mengtafel. Want vrouwen hebben op hun lichaam inderdaad ook twee enigmatische knopjes. Mannen hebben die overigens ook, maar met een andere functie. Althans, zo lijkt het.
Zoals met zoveel in de wetenschap zijn er ook over het hoe en waarom van tepels verschillende theorieën. Als we aan Google vragen ‘waarom hebben mannen tepels?’ wordt ons scherm gebombardeerd met duizenden internetpagina’s. De vraag ‘waarom hebben vrouwen tepels?’ wordt echter nauwelijks beantwoord. Dat zal zijn omdat het antwoord voor de hand ligt: vrouwen hebben tepels om baby’s te zogen.
En toch ligt de zaak ingewikkelder, volgens een onderzoek uit 2012. Want waarom zouden (heteroseksuele) mannen zo’n fascinatie voor vrouwentepels hebben? Wat is het dat mannen tepels voornamelijk zien als vleesmagneten voor hun lippen en vingers? Het gangbare antwoord was dat mannen graag aan tepels willen lurken, omdat ze dat als baby ook hebben gedaan. Dit is een verklaring die een beetje wringt, want vrouwen hebben ook aan de tiet gelegen en niet alles wat we als kind graag deden, doen we als volwassene nog steeds.
Tijdens het zogen van haar baby’s komt er in de hersens van de vrouw een chemisch stofje vrij (oxytocine), dat ervoor zorgt dat zij al haar aandacht en liefde richt op het weerloze mormeltje aan haar borst. Dat is belangrijk voor de band tussen moeder en kind. Baby’s die niet worden gekoesterd hebben een minder grote overlevingskans.
Recent onderzoek, onder andere aan de Universiteit van Atlanta, bevestigt dat oxytocine ook vrijkomt als iemand anders de tepels van een vrouw stimuleert, bijvoorbeeld een geliefde. De oxytocine die dan door haar hersens jaagt, zorgt ervoor dat de vrouw zich zal binden aan degene die, om het maar eens plat te zeggen, aan haar knoppen zit. Ze zal haar toewijding op die persoon richten.
De focus van mannen op tepels is, volgens deze theorie, niet zozeer een geconditioneerde herinnering aan een allang vervlogen babytijd, maar geëvolueerd pragmatisch gedrag. Neemt een man een vrouwentepel in zijn mond, en hij zal worden gekoesterd met liefde en aandacht. Kortom, mannen weten dat tepels bij vrouwen in feite hun aan/uit-schakelaars zijn. Benieuwd of dit nog ter sprake komt in Vrouwen met knoppen.