De Volkskrant, 2 februari 2012
Stel dat ik in het bezit was van een wollen trui die George Clooney had laten liggen in het huis van een bevriende Amerikaanse schrijver. Hoeveel zou u ervoor over hebben als ik die per opbod zou verkopen? Of stel dat het om een trui van Barack Obama zou gaan. Zou u daar op bieden? Psycholoog Paul Bloom schrijft in zijn boek Het geheim van genot (Maven Publishers) over ‘de theorie van de positieve besmetting’. Voorwerpen die door beroemdheden zijn aangeraakt hebben voor velen iets magisch. ‘Het besef dat dingen die eens verenigd zijn geweest, altijd verenigd zullen blijven, zelfs wanneer ze volledig van elkaar gescheiden zijn.’ En dus worden op veilingen gigantische bedragen betaald voor Kennedy’s golfstokken of de kauwgum van Britney Spears.
De fysieke aanraking van de beroemdheid met het voorwerp is belangrijk. Wetenschappers die aan proefpersonen de trui van George Clooney te koop aanboden merkten dat de prijs van de trui omlaag ging als ze er bij zeiden dat de acteur het kledingstuk nooit had gedragen. Ook als werd vermeld dat de trui grondig was gestoomd daalden de biedingen. Blijkbaar willen mensen alleen betalen voor mogelijke fysieke resten van een beroemdheid.
Dit verlangen is van alle tijden. Eeuwenlang is er gehandeld in voorwerpen en lichaamsdelen van heiligen en groten, of het nu ging om de botten van Christus, het haar van de dichter Keats, of hout van de bomen rondom het graf van Napoleon. Van Napoleon werd na zijn dood zelfs zijn penis verwijderd en te koop aangeboden, in de hoop dat dit lubbertuitje was doordrongen ‘van een blijvend sentiment van de eigenaar’.
Ik dacht aan deze wetenschap toen ik een paar weken geleden van een ingewijde een gerucht hoorde. Er zou, volgens degene die mij het verhaal vertelde, in Amsterdam een groep vrouwen zijn die er een gewoonte van heeft gemaakt beroemde mannen te verleiden een afdruk te maken van hun geërecteerde geslachtsdeel. Ieder voor zich zouden de vrouwen nieuwe veroveringen aan de verzameling toevoegen, waarna ze eens in de zoveel tijd bij elkaar zouden komen om nieuwe afgietsels aan elkaar te tonen. In de lijst zouden bekende tv-presentatoren staan, pop muzikanten, deejays, politici, voetballers, acteurs en schrijvers (o nee, die laatste groep heb ik zelf toegevoegd). De parade der groten.
Dit gerucht valt uiteraard in de categorie urban legends, maar zelfs als de mare niet waar is, is het een mooie mare. Mij deed het verhaal denken aan een van de leukste boeken die ooit zijn verschenen: Oom Oswald (1979) van Roald Dahl, waarin de illustere Oom Oswald samen met de oogverblindende half-Perzische, seksueel onverzadigbare schoonheid Yasmin, het sperma van vele wereldberoemde mannen en genieën uit het begin van de twintigste eeuw verzamelt, ten behoeve van een beroemdhedenspermabank. Het idee was gefortuneerde vrouwen te zoeken die zich stiekem liever wilden laten bevruchten door Pierre-Auguste Renoir of Rudolf Valentino, dan door hun eigen man. Naar hedendaagse begrippen: stel dat ik op wat voor manier dan ook in het bezit zou zijn gekomen van ingevroren teelvocht van George Clooney of Barack Obama, hoeveel zou u daar dan voor over hebben?