Gaskamers

de Volkskrant, 14 februari 2011

Begin jaren negentig was ik nachtportier in een Utrechts ziekenhuis. Op een nacht scheurden er drie Mercedessen het talud van de Spoedeisende Hulp op. Leden van een beruchte zigeunerfamilie vergezelden een 16-jarige jongen die gewond was geraakt (bij een inbraak, bleek later). De kneuzing gaf de jongen geen voorrang op de andere wachtenden bij de EHBO.

Omdat de drie wagens de afrit blokkeerden moesten ze worden verplaatst. Er kwamen vier boze mannen uit de wachtruimte naar mijn balie. Een van hen vroeg waarom hun familielid niet meteen aan de beurt was. ‘Zeker omdat we zigeuners zijn?’ riep een ander.

‘Als hij doodgaat, ga jij dood,’ zei een derde, waarna hij zijn jas opzij schoof om me de kolf van een pistool te laten zien. Het was niet voor het eerst dat een bezoeker mij een wapen toonde. Een keer daarvoor had ik zelfs een verborgen noodknop ingedrukt die in contact stond met de politie, waarna anderhalf uur later een arrestatieteam het inmiddels weer lege ziekenhuis binnenviel. Mede hierom besloot ik in het geval van de zigeuners de politie maar niet te verwittigen. Ik vroeg nogmaals of de mannen hun auto’s konden verplaatsen. Vloekend liepen ze naar de uitgang. Een van hen draaide zich om.

‘Jullie zijn nazi’s’, zegt hij. ‘Jij bent erger dan Adolf Hitler.’

Ik moet toegeven: het was een pijnlijke zenuw die hij raakte. Een ‘confronterende spiegel’. Zo had ik nog niet naar mezelf gekeken. De wandaden van Hitler vielen – hoe erg ook – toch in het niet bij hoe wij destijds in Ziekenhuis Overvecht met patiënten omgingen.

Enfin, Ik herinnerde me dit voorval toen ik las over de commotie die dit weekend ontstond over een cartoon van Adriaan Soeterbroek op de VARA-site Joop.nl. Een man wiens achterkant lijkt op een in uniform geklede Geert Wilders stuurt een groep met de letter T gelabelde allochtonen richting de doucheruimte van een omheinde binnenplaats, De suggestie wordt gewekt dat Wilders islamieten gaat vergassen.

Voor een goede cartoon gelden twee criteria: kan er om worden gelachen en wordt er iets blootgelegd? Ik ben niet principieel tegen een goeie gaskamergrap, maar deze kietelde mijn lachspieren niet. Kan gebeuren, de cartoon van Mohammed met een bom in zijn tulband ontlokte ook geen schater.

Dan de vraag wat de tekening van Soeterbroek probeert bloot te leggen. Dat resocialisatie-wijken (’tuigdorpen’) voorboden van concentratiekampen zijn? Dat Wilders een potentiële nazi is? Dat met de PVV aan de macht moslims hun leven in Nederland niet meer zeker zijn? Of dat PVV zo langzamerhand toch echt een eng clubje moslimhaters begint te worden?

Wie Wilders’ idiote beledigingen over het Arabische erfgoed en de al even idiote voorstellen van de PVV over het verbieden van hoofddoekjes in streekbussen en provinciehuizen wil bekritiseren, moet met betere argumenten komen dan met idiote historische vergelijkingen.

Geert Wilders reageerde op de cartoon met een geruststellende voorspelbaarheid. ‘Woedend’ kreeg hij ‘rillingen over zijn rug’ toen hij ‘de walgelijke tekening’ van de ‘zieke VARA-geesten’ zag die hem in een ‘nazihoek wilden drukken’. Met dat laatste had hij natuurlijk gelijk, al had hij ook – eindelijk eens – de verstandigste kunnen zijn en – eindelijk eens – de discussie kunnen aangaan. En dit zeg ik als iemand die zelf ook erger is dan Adolf Hitler.