Kijk Magazine, maart 2002, nummer 3
Stel je eens voor: Amerika, het machtigste land ter wereld voert oorlog met een ogenschijnlijk onbenullig staatje in een vergeten Aziatisch gebied. Toch gaat het de Amerikanen niet goed af. De communistische soldaten voeren een keiharde, bijna terroristische strijd, die ze lijken te gaan winnen. In Amerika wordt de president van dat land, Lyndon Johnson, door een paar sceptische journalisten off the record gevraagd uit te leggen waarom de Verenigde Staten zich niet uit Vietnam terugtrekken. Johnson probeerde dit zo goed mogelijk uit te leggen, maar zijn gehoor dacht daar anders over en bleef kritisch. En toen restte de gefrustreerde president niets anders dan zijn gulp open te knopen, zijn penis uit zijn broek te halen en te roepen: ‘You wanna know why? This is why!‘ Je kunt je afvragen waarom een machtig man als de president van de VS het nodig vond (of beter: zou vinden, want het bovenstaande verhaal is uiteraard niet geautoriseerd) om zijn pik te betrekken bij een gesprek over politiek en oorlog.
Vorige maand hadden we het over het vermakelijke boek van de Vlaamse professor Bo Coolsaet, Het penseel van de liefde, een biografie over leven en werk van de penis. Ik hoop dat iedereen zijn huiswerk heeft gedaan, want vandaag behandelen we een ingewikkelder vervolgonderwerp: een culturele geschiedenis van het mannelijk geslachtsdeel in de oudheid. We doen dit aan de hand van het zojuist verschenen overzichtswerk A mind of its own van de Amerikaanse schrijver David Friedman. De penis is namelijk niet alleen een liefdespenseel, maar ook een wapen.
Goddelijke masturbatie
De anekdote over president Johnson geeft aan dat er een vreemd verband bestaat tussen de penis en macht. Dit verband bestaat al eeuwenlang. Sterker nog, in de oudste ooit door mensen geschreven teksten is er al sprake van dat de penis niet te vergelijken valt met de knie of de elleboog. Kleitabletten die vijfduizend jaar geleden door de Sumeriërs (een volk dat in het zuiden van het moderne Irak leefde) werden geschreven, vertellen over een god genaamd Vader Enki. In mooie dichtregels wordt verhaald hoe Enki een enorme erectie kreeg en over het gebied tussen de rivieren de Tigris en de Eufraat ejaculeerde. De penis was voor de Sumeriërs een lichaamsdeel dat aanbeden werd. Ook in het geloof van de oude Egyptenaren speelde, vierduizend jaar geleden, de penis een grote rol. In hiërogliefen die in het binnenste van piramiden gevonden zijn staat geschreven hoe de god Atum een wel heel interessante manier vond om in zijn eentje het universum te scheppen. Zijn vuist werd zijn echtgenoot, legt Atum uit, waarna hij seks met haar had en aldus ontstond de wereld. Kortom Egypte en alles wat er in leefde was het gevolg van een heilige masturbatie (leuk voor de toenmalige Egyptische jongetjes om te weten, want ik neem aan dat masturbatie geen taboe kan zijn als een god zelf zegt dat hij zich wel eens aftrekt).
Een andere Egyptische god
Min (de god van de voortplanting), had als fysiek kenmerk dat hij altijd een enorme heilige erectie had. Deze god was zo potent dat hij zijn eigen moeder had bezwangerd van hemzelf (denk daar maar eens over na). Sommigen kennen misschien een van de belangrijkste verhalen uit de Egyptische mythologie, die van de broer en zus Osiris en Isis. Ze hielden erg van elkaar, maar op een dag werd Osiris door zijn jaloerse broer Seth in veertien stukken gehakt en over Egypte verspreid. Na een lange zoektocht vond Isis alleen Osiris’ penis terug, die ze liet mummificeren. Opmerkelijk genoeg kwam er nog wel sperma uit Osiris’ afgehakte plasser, sperma waarmee Isis zich liet bevruchten. Horus, het kind dat uit haar werd geboren, was de voorvader van alle farao’s. Hij nam wraak op Seth door, inderdaad, diens penis eraf te hakken.
Afgehakte piemels
Het afhakken van penissen was in Egypte sowieso een belangrijk tijdverdrijf. De plaatselijke goden maakten er een sport van om vloeken uit te spreken over hun vijanden. Zij zouden geen erecties meer kunnen krijgen en dus niet meer kunnen neuken. Het verband tussen impotentie en verlies had, schrijft Friedman, grote consequenties voor de vijanden van Egypte in het echte, harde leven. Zo vond men bij opgravingen een aantekening van de farao Merenptah, die vertelde hoe groot de overwinning op de Libiërs was geweest:
De vraag is natuurlijk wat de koning met al die afgehakte piemels moest. Dit voorbeeld illustreert overigens waarom Lyndon Johnson zijn broek liet zakken voor een groepje journalisten dat wilde weten waarom Amerika nog in oorlog was. Hij liet de mannen zijn penis zien en maakte duidelijk: ‘Ik heb hem nog, we zijn nog niet verslagen.’
Wordt vervolgd. Volgende maand: Griekse en Romeinse penissen.