Kijk Magazine 2013, nummer 1
Nou, ik heb me wat op de hals gehaald. In mijn vorige column, over de geschiedenis van de bustehouder, kondigde ik grappig aan dat ik het in mijn volgende bijdrage zou hebben over een echte mannenzaak: de peniskoker. Ik dacht dat iedereen mijn koddige aankondiging wel zou vergeten, maar een paar dagen voor mijn deadline kreeg ik mail van een KIJK-redacteur die mij aan mijn belofte herinnerde. Ik moet bekennen dat ik nooit serieus over peniskokers had nagedacht. Er stonden mij een paar afbeeldingen bij van Afrikaanse en Indonesische krijgers die hun geslachtsdeel hadden opgepimpt met vrolijke toeters, maar meer kon ik er feitelijk niet over bedenken.
Peniskokers bestaan – leerde ik – waarschijnlijk al zeer lang. Een archeologische tentoonstelling in Drenthe exposeerde een tijdje terug een gouden peniskoker uit de bronstijd, maar vermoedelijk werden peniskokers al veel eerder gedragen. Heden ten dage worden peniskokers meestal vervaardigd van kalebassen, de grote vruchten van komkommerachtige planten.
De bekendste peniskokerdragers leven tegenwoordig in Indonesië en Nieuw-Guinea. Leken zoals ik zouden kunnen denken dat zo’n koker, of koteka, bedoeld is om een bepaalde seksuele boodschap over te brengen aan vertegenwoordigers van het andere geslacht, maar uit interviews die antropologen hielden met peniskokerdragende Papoea’s blijkt echter dat zij zelf vinden dat hun kokers uitsluitend zijn bedoeld om zichzelf te bedekken en beschermen. De peniskoker als valhelm.
Dit klopt niet helemaal met het gebruik om peniskokers omhoog gericht te dragen, met een touw om het middel om het ding in de goede positie te houden. Antropologen vermoeden dat de koker op deze manier een permanente erectie uitbeeldt, oftewel een vertoon van zinnelijkheid en constante paraatheid. Uiteraard kan een peniskoker danig in de weg zitten bij dagelijkse arbeid. Daarom dragen met name jonge mannen vaker korte kokers met een brede opening aan de bovenzijde (aldus Wikipedia).
Het aantal mannen dat een peniskoker dagelijks aanheeft, is de afgelopen decennia afgenomen, hoewel veel Papoea’s het dragen zien als een uiting van hun identiteit. Zij voelen zich naakt zonder koker, al zijn er ook veel dragers die het uitsluitend doen voor het toerisme, zoals in Volendam mensen in klederdracht rondlopen. Peniskokers als toeristische attractie dus.
Of de peniskokers uiteindelijk zullen verdwijnen valt niet te voorspellen. Onze westerse variant, de zogenaamde braguette of kullezak, heeft de tand des tijds in elk geval niet overleefd. Ik beloof niet dat ik daar volgende maand over zal uitwijden, maar het zou zomaar kunnen.