Buurt

By hans, 3 oktober 2015

Lees hier het stuk van Ronald Giphart:

Er is de fraaie Surinaamse uitdrukking ‘ik weet waar jouw huis woont’. Het huis van mijn gezin woont in de Utrechtse Zeeheldenbuurt. Vanaf 1987 ben ik Utrechter, maar in 2001 besloten mijn vrouw en ik om redenen die we nu niet meer kunnen achterhalen te verhuizen van de wijk Witte Vrouwen naar een tuin met een huis in Bilthoven, een gemeente nabij de Duitse grens.

Slechts binnen een half jaar zagen we in dat we Utrecht nóóit hadden moeten verlaten. Met de staart tussen de benen keerden we in 2002 terug naar een pand in de Cornelis Houtmanstraat. Toen we de woning bezichtigden, wisten we al in de hal dat dit het huis zou worden waar onze kinderen zouden opgroeien dan wel zouden worden verwekt en geboren. Dat had met de woning zelf te maken (en met de lekkere tuin aan het water bij de Ezelsdijk), maar natuurlijk ook met de buurt, dat maffe grotestads wijkje aan de rand van de gemeente.

Het was jaren daarvoor, in 1988 of 1989, dat ik met vrienden een zogenaamde togaparty had bezocht in een toenmalig berucht studentenhuis aan de Willem Barentszstraat. Het huisnummer van de plek waar deze uitspatting plaatsvond, kan ik me niet meer voor de geest halen, maar wel dat het feest op alle gebieden uit de hand liep (ik was er zo van onder de indruk dat ik de togaparty opvoerde in mijn roman Giph uit 1993). Natuurlijk zal het conditionering zijn, maar sinds deze liederlijkheden heb ik altijd warme gevoelens voor de Zeeheldenbuurt gekoesterd.

Toen mijn gezin en ik er bijna tien jaar geleden kwamen wonen, wisten we niets van de wijk. Inmiddels is het de plek waar onze kinderen hun jeugdherinneringen hebben verzameld, het huis is óns huis geworden, de straat ónze straat, de buurt ónze buurt. We hebben er vrienden gevonden, we hebben op straat gevoetbald, gebarbecued in de Heemskerkstraat, gedronken en gedanst, we hebben onze eigen feesten gegeven, oude jaren uitgeluid en nieuwe jaren verwelkomd, er zijn bevriende buurtgenoten overleden en nieuwe geboren, we hebben er verdriet gehad en ons gelukkig gevoeld.

Tijdens het schrijven van deze woorden tuur ik uit mijn raam richting de Willem Barentszstraat, terugkijkend in de tijd. Een buurt is slechts een stratenplan met een verzameling opgestapelde stenen, maar achter die stenen gaan de ontelbare verhalen van mensen schuil.

Over die verhalen gaat de uitgave die u nu in handen heeft. Deze geweldige uitgave, zeg ik uit oprechte bewondering voor het idee een wijk als de Zeeheldenbuurt te eren met een zo uitgebreid boekwerk als dit. Zelden heb ik zo het idee gehad dat een boek speciaal voor mij is geschreven. Buurt – van zeehelden, stille helden en andere mensen in Utrecht-Oost is een enerverende, leerzame, verrassende, ontroerende en tegelijkertijd vaak ook ontluisterende geschiedenis van het kleine wijkje waar mijn huis nog lang hoopt te wonen.

Eind.

Dit lees- en kijkboek gaat over een buurt die je in meer Nederlandse steden aantreft. Een buurt aan de rand van de stad, te klein voor kruidenier of kroegbaas, maar groot genoeg voor een boeiende zoektocht naar geuren en geheimen.

Buurt – van zeehelden, stille helden en andere mensen in Utrecht Oost gaat over de geschiedenis van voor de bebouwing, de architectuur en het sociale leven. Buurt begint met een column van Ronald Giphart en eindigt met een unieke gids van honderd oude huizen. Het boek gaat niet alleen voorgevels en bakstenen, maar ook over de mensen achter de voordeuren. Over wat hen drijft, verbindt en soms uit elkaar drijft.

Bestel en bel 030-2715473 of mail naar jos.vanbeurden@inter.nl.net en/of bezoek de website van Jos van Beurden

Titel: Buurt

Subtitel: van zeehelden, stille helden en andere mensen in Utrecht Oost

Samenstellers/schrijvers:

• Jos van Beurden
• Hans van Dijk
• Spike de Jong

ISBN: 9789090267128

Jaar: 2012

Druk: 1ste

Uitgever: Stichting Zes Zeehelden Utrecht

Idee: Jos van Beurden

Eindredactie: Louise Boelens

Vormgeving, productie & fotoredactie: Anna Garssen

Zakelijke ondersteuning: Herman van Hienen

Pagina’s: 152

Afmetingen: 17,7 x 24,5 x 1,3 cm

Type: Hardcover

Inhoud:

Column door Ronald Giphart [gedeelte van dit stuk staat ook in TopSpots in en om Utrecht, 2014]

Bij het begin

1 Van moeras tot bebouwing

• De moerasdelta, geschenk van de Rijn
• Romeinse tijd en de vroege Middeleeuwen
• Inpoldering
• De grenzen van de Randstad
• En nu nog bebouwing

2 De bouw van de buurt 1850 – 1910

• Gemeentelijke maatregelen
• Bouwen zonder architect
• De verboden kring
• De eerste huizen
• Voorgevels
• Indeling en ligging
• De Berekuil
• Bouw van de Karel Doormanflats

3 De eerste bewoners 1900 – 1940

• Tussen spoorlijn, weilanden en tuinderijen
• Remise van de paardentram
• Dienstmeisjes
• Briefwisseling met Duitsland

4 Gewone mensen in oorlogstijd 1940 – 1955

• Standsverschil
• Drie wethouders
• De moord
• Joodse buurtgenoten

5 Nieuwe tijden 1955 -1985

• Gevarieerde samenstelling
• De eerste flatbewoners
• Ontmoetingskansen
• Wennen en welkom zijn
• Gastarbeiderspension
• Woongroepen

6 Buurtvorming Vanaf 1985

• Van huur naar koop
• Spelen in de buurt
• Hotel Mitland en de buurt
• Buurtorganisaties

Aan het einde

Gids van meer dan honderd oude huizen

Portrettengalerij

• Fokkelien van Dijk-Hemmes, feministisch theoloog
• Ans Ploeg-Ploeg, lid van de Tweede Kamer
• Pieter Geyl, historicus
• Constant, kunstschilder
• Chris Bos, stadsbeiaardier

Straatnaamgevers

• Willem Barentsz
• Jacob van Heemskerck
• Jan Cornelis de Rijp
• Buys Ballot
• Karel Doorman
• Cornelis (de) Houtman

Verantwoording

Bronnen