Hair – De love rock musical 1967 – 2007
17 OKTOBER 1967 GING HAIR IN PREMIÈRE. NIET OP BROADWAY, ZOALS VEEL MENSEN DENKEN, MAAR IN HET KLEINE JOSEPH PAPP’S PUBLIC THEATER. DE GROTE THEATERDIRECTEUREN WAREN NAMELIJK NOG NIET TOE AAN THE AMERICAN TRIBAL LOVE ROCK MUSICAL VAN GEROME RAGNI EN JAMES RADO, WAARIN DUIDELIJK DE IDEALEN VAN DE SEKSUELE REVOLUTIE DOORKLONKEN. DE RAUWE MUZIEK VAN GALT MACDERMOT KLONK IN HUN OREN BOVENDIEN VEEL TE MODERN VOOR HET GENRE. HET ZOU ECHTER NIET LANG DUREN VOOR DE HOGE HEREN HUN DEUREN WAGENWIJD ZOUDEN OPENZETTEN VOOR DE SHOW.
De in theaterkringen nog onbekende Michael Butler bezocht Hair en werd ter plekke verliefd. Hij nam contact op met de makers en zorgde ervoor dat de musical na zes weken werd geprogrammeerd in Cheetah Discotheque, midtown Manhattan, waar in totaal 45 voorstellingen werden gespeeld. Kijkend naar hun eigen stuk ontwikkelden Ragni en Rado nieuwe plannen. Ze herschreven de tekst en samen met MacDermot voegden ze dertien songs aan het stuk toe. Daarmee kwam het totaal op 33, een ongekend groot aantal voor die tijd. Er werden andere vormgevers aangetrokken en er werd een nieuwe cast samengesteld. Mede dankzij Butler’s inspanningen beleefde de nieuwe Hair op 29 april 1968 alsnog z’n Broadway-debuut. Het was een van de eerste shows die van off- naar on-Broadway ging.
Vanaf dat moment was Hair een fenomeen. Wilde je meetellen in het New York van die dagen dan moest je de flowerpowermusical over liefde, vrijheid en rebellie hebben gezien. Vele beroemdheden kwamen kijken. Janis Joplin bezocht de show meerdere malen en Mae West zei na afloop van een van de voorstellingen tegen de cast: ‘My, you boys certainly have a lot of energy!’
Met Hair brak een nieuw tijdperk aan in theaterland. Er werd gebroken met oude tradities, wat hier gebeurde was compleet nieuw. Voor het eerst klonk er rockmuziek in een musical. Voor het eerst werd het publiek zo openlijk met haar neus op de politieke feiten gedrukt (Butler noemt de musical niet voor niets het ‘krachtigste antioorlog statement dat ooit geschreven is’). Niet eerder werd er in een voorstelling zo oneerbiedig met de Amerikaanse Vlag omgegaan en klonk er zoveel schuttingtaal. Nog nooit was het publiek uitgenodigd om samen met de cast mee te rocken in een grootse finale. En nog nooit stonden mannen en vrouwen (blank en zwart!) samen naakt op het podium. Het leidde tot verschillende processen, maar inmiddels had Hair definitief naam gemaakt – daar kon geen rechtszaak iets aan veranderen.
Zes maanden na de première op Broadway werd er een nieuwe cast bijeengebracht voor een show in Los Angeles. Twee jaar lang stond Hair oor een uitzinnig publiek op Sunset Boulevard, een unicum. Al snel volgden er meer tours in Amerika en er kwam een moment dat Hair simultaan op negen verschillende plekken in het land werd opgevoerd.
Sindsdien heeft Hair de wereld veroverd. De voorstelling is gespeeld van Australië tot Mexico en van Japan tot Zuid-Afrika. In Londen stond het stuk vijf jaar achtereen op West End, tot het theater door een instortend dak gedwongen word haar deuren te sluiten. Een filmversie kon niet uitblijven. Die kwam in 1979 onder regie van Milos Farman.
Het overweldigende succes van Hair heeft alles te maken met de muziek. Sommige nummers groeiden uit tot een soort volksliederen van de vredesbeweging, en verschillende bereikten een top 40-notering. Later doken de liedjes steeds opnieuw op in reclamespotjes, televisieseries en films. Zelfs in een theater in de virtuele wereld van Second Life klinkt muziek uit Hair.
Het moge duidelijk zijn: de Love Rock Musical is niet meer weg te denken uit onze cultuur. Nu is er voor het eerst een Nederlands bewerking. Met een bruisende jonge cast, een buitengewoon talentvol creatief team en een spraakmakende regisseur is Hair anno 2007 nog net zo springlevend als veertig jaar geleden.
OORSPRONKELIJK SCRIPT EN LIEDTEKSTEN: Gerome Ragni en James Rado
MUZIEK: Galt MacDermot
REGIE: Marcus Azzini
VERTALING DIALOGEN: Ronald Giphart en Gérard van Kalmthout
VERTALING LIEDTEKSTEN: Jan Rot
MUZIKALE LEIDING, ARRANGEMENTEN: Fons Merkies en Jan Tekstra
CHOREOGRAFIE: Sjoerd Vreugdenhil
KOSTUUMONTWERP: Rodrigo Otazu
DECORONTWERP: André Joosten
LICHTONTWERP: Remko van Wely en André Joosten
GELUIDSONTWERP: Rogier van Rossum
CASTING: Marc van Bree
PRODUCENT: Kees van Liempt en Matthijs Bongertman
PRODUCTIELEIDING: Esmee Nieuwenhuis
COMPANY MANAGER: Pieke Berkelmans
PRODUCTIE ASSISTENT: Karlijn op het Veld
ASSISTENT REGIE: Arjan Schoolderman
ASSISTENT KOSTUUMONTWERPER: Marie-Thérèse Jacobse
ADVIES EN STYLING KOSTUUMS BAND: Annemarie Paol
LICHTPROGRAMMEUR: Claus den Hartog
ASSISTENT DECORONTWERPER: Rikie Gorissen en Reinout Hofman
REKWISIETEN: Lian Verhoeven
PRUIKEN: Atelier Sjoerd Didden, Sylvie Takke en Harold Mertens
ASSISTENT CHOREOGRAFIE “WITVLEES/ ZWART ZAAD”: Hannah van Meurs
ASSISTENT CHOREOGRAFIE “KAMASUTRA”: Vincent Vianen
MARKETING EN COMMUNICATIE: Liesbeth van Biezen, Joris Lusink, Christina Kansen, Renske Wintein en Martine van Dongen
ASSISENTE PRODUCENT: Alet Gurck
TOURNEEPLANNING: Impresariaat Jacques Senf & Partners, Chris Bergwerff, Linda Terlaak, Keimpe de Jong en Mark Wilmer
ADMINISTRATIE: Barry Senf en Amber van Driel
ACCOUNTANT: BDO Accountancy, Dordrecht. Theo van Baar
VERZEKERING: Andriessen
SPONSOREN: Rimmel, Amcar, Diks Autohuur, Sarah Lee, Singel Films, L’Oréal
DECORBOUW: Roma, The Setcompany, Plannensmederij, Huib Nelissen
LICHTAPPARATUUR: Flashlight
GELUIDSAPPARATUUR: R&R Show Equipment
PROJECTIE: JVR audiovisual
VERVOER COMPANY: Beuk Touringcars
CHAUFFEUR BEUK: Jan van Goozen
VERVOER CREW: Diks Autohuur; Amcar
TRRNSPORT: Pieter Smit Group
LOCATIE AUDITIES: Focus Studio’s – Amsterdam, The Jam Studio – Amsterdam
REPETITIELOCATIE: Kauwgomballenfabriek/www.theaterkade.nl – Amsterdam
LOCATIE PERSPRESENTATIE: Woodstock69 – Bloemendaal
GELUIDSOPNAME: E-Sound Studio – Weesp, Studio Groenland – Bussum
KAP & GRIME: Lida van Straaten, Bärbel Scheid, Marion Willemse, Annemiek Bohnen, Liesbeth de Boer, Wendy Hoppener, Esma Harrachi en Marloes Reinders
ARTWORK: IN10 Communicatie
TEKSTEN PROGRAMMA: Joukje Akveld
DRUKWERK: MulierVisual Communication Amsterdam
SCENEFOTOGRAFIE: Leo van Velzen
FOTOGRAAF PUBLICITEITSMATERIAAL: Edland Man
EPK: Allard Westenbrink
Directie en medewerkers Stadsschouwburg Velsen, IJmuiden, Jacob Bron, Els Dickus, Carl Meijes, Ingrid Kool, Directie en medewerkers Chassé, Theater Breda, Cees Langeveld
PROJECTIE: Tara Gautam (regie), Vincent Visser (camera), Arjan Schoolderman (interviews), Simon Bunt, Rinko Calsiy (editors), Geïnterviewden: Armand, Aya Waalwijk, Ton Wagenaars, Mieke Kreunen, Lila Cavaleiro, Maria Broekmans
FILMMATERIAALPROJECTIES
Cam A Lot, Amsterdam
Singel Film, Amsterdam
KOSTUUMS: Harry en Simone van Duren; Judith van Ooijen.
SCHOENEN: Van Beers B.V.
HAAR EN MAKE-UP PRODUCTEN: Rimmel, L’Oréal
SPECIALE DANK: Benno Hoogveld, Peter Kolsters (Watapana), Bert Koenderink, Lida van Straaten, Sandra Geerts, Ton Offerman, EM Cultuur, JVR audiovisual, Manon van Velzen, Dien van Straalen, Maeyken Geertsen, Marlies van der Riet, Claes Iversen, Companions, Ten Cate, Lee, Cam A Lot, Setske Mostaert, IDTAGS4U.nl, DJ Bas te Braak, DJ Illvester