Never a dull moment
25 schrijvers over Joost Nijsen
Joost Nijsen
Een even studentikoze als vroegoude jongeman keek met ontwapenende branie in de lens. Op zijn hoofd had hij een immense krullentooi van blond haar, zijn neus droeg een hoornen NRC-bril ter grootte van een klein huisdier. Het bijschrift meldde: ‘Joost Nijsen van Uitgeverij Joost Nijsen.’
Medio de jaren tachtig publiceerde Vrij Nederland een speciale Boekenbijlage die geheel was gewijd aan ‘de Nieuwe Nederlandse Literatuur’, met aandacht voor aanstormende schrijvers als Bas Heijne, A.F.Th van der Heijden en Frans Kellendonk, en voor opkomende uitgevers zoals de mannen achter uitgeverij Tabula (door henzelf potsierlijk Tabvla gespeld) en de wildbekrulde jongturk Nijsen.
In een jongenskamer spelden twee nóg jongere schrijvertjes in spe alle artikelen in het magazine. Aardige jongens waren we, die vooralsnog uitsluitend leefden om te lezen. De naam Joost Nijsen kwam Bert Natter en mij bekend voor, want niet alleen was Nijsen de uitgever van het literaire tijdschrift Optima (we voelden ons zeer optimaal), De Multatianen van Atte Jongstra (we waren uitgesproken Multatuliaan), het boekje Toen Reve nog Van het Reve was van Henk Romijn Meijer (natuurlijk waren waren we Reviaans tot in het bloede), maar vooral van een werkje van onze grootvorst der literaire grootvorsten Jeroen Brouwers: De schemerlamp van Hélène Swarth. Hoe beroemd zij was en in de schemer verdween.
Dus zo zag Joost Nijsen eruit, stelden we vast. Hij oogde maar een paar jaar ouder dan wijzelf, een grote broer, intellectuele roerganger, literaire bloedbroeder, strijder voor de letteren. In het begeleidende interview vertelde hij dat hij aanvankelijk concertpianist wilde worden, tot het begon te dagen dat hij nooit in de absolute top van dat metier zou kunnen meedraaien.
‘Toen besloot ik maar uitgever te worden,’ zei hij met Nijseniaanse luim.
Dat was een uitspraak die in onze puberkamer indruk maakte. Wijzend op Nijsens foto in de Boekenbijlage zeiden wij tegen elkaar: ‘Deze man gaat onze boeken uitgeven.’
Zes jaar later werd die voorspelling voor mij waarheid, toen ik op de kamer van Joost Nijsen en Vic van de Reijt – het explosieve duivelsduo van uitgeverij Nijgh & Van Ditmar – het contract tekende van mijn debuutroman, een manuscript dat ik later inleverde onder de guitige titel Twee jongens en een boot. Het was Joost die dit eigenhandig veranderde in Ik ook van jou, een titel die toch iets commerciëler bleek.
Zesentwintig turbulente jaren lang zou Joost mijn uitgever zijn. Er kwamen boeken, avonturen, grote liefdes, scheidingen, nieuwe uitgeverijen, nog meer boeken, nog grotere avonturen, nieuwe podia, kinderen, kinderen in het ziekenhuis, verfilmingen, vertalingen, sterfgevallen, reizen naar het buitenland, nieuwe panden en de onvermijdelijke weemoedigheden die des avonds komen.
Joosts enorme blonde krullenkapsel heeft in de loop der jaren aan volume ingeboet en zijn hoornen bril is gekrompen tot beschaafde proporties, maar altijd bleef zijn ontwapenende branie en tomeloze uitgeefhonger. Nu Joost Nijsen weldra op Groot Soldatenverlof gaat – hoe beroemd hij was en in de schemer verdween – is het tijd voor een welgemeend saluut.
Zoals Bert Natter altijd mijn beste vriend en literaire geweten zal blijven, zo is Joost Nijsen mijn oeruitgever, de man die mij mijn toekomst gaf.
Eind.
Met brijdagen van:
- Thomas van Aalten – Podium is Joost, Joost is Podium
- Joost van Bellen
- Gerda Blees – Joost
- Alex Boogers – Wapenbroeders
- Breyten Breytenbach
- Daphne Deckers – Joost mag het weten
- Matthias M.R. Declercq
- Michel Faber
- Ronald Giphart – Joost Nijsen
- Johan Harstad
- Ingmar Heytze – Pablo
- Arno Kantelberg
- Etgar Keret – Don’t mess with the Joost: an extremely short story
- Nicolaas Klei – Auteursgelal
- Kluun
- Antjie Krog – Jay for Joost!
- Arjen Lubach
- Huib Modderkolk
- Elvis Peeters – Een podium om te walsen
- DBC Pierre – The highest peaks of the flattest country are people
- Petra Possel – Joost!
- Shula Tas
- Willem Thies – De overtocht
- Uwe Timm en Gerrit Bussink – Samen uit, samen thuis
- Edith Velmans-Van Hessen – Joost!
Colofon
Never a dull moment verscheen bij het afscheid van Joost Nijsen als uitgever van uitgeverij Podium in 2021. Deze uitgave verschijnt in een gelimiteerde, niet in de handel gebrachte oplage van 200 exemplaren, en één exemplaar speciaal gebonden, ten behoeve van de vertrekkende uitgever.
De vormgeving werd verzorgd door Rouwhorst + Van Roon. De tekst is gezet uit de Garamond. het drukwerk lag in handen van drukkerij Wilco.
Deze uitgave kwam tot stand met de belangeloze en enthousiaste mederwerking van Ron van Roon, Bart Rouwhorst, drukkerij Wilco en natuurlijk: de auteurs. Dank!
Never a dull moment wordt u aangeboden door de Podiosi.
Uitgeverij Podium – Amsterdam