Vurrukkulluk

By hans, 16 juni 2015

Ronald Giphart is zo vriendelijk geweest mij toestemming te geven dit hele boek, inclusief alle recepten online te zetten. Via de inhoudsopgave zijn alle recepten klikbaar.

INHOUD

Inleiding [Lees deze onder de Inhoud]

Ontbijt, boterham en lunch

Snacks en borrelhappen

Soepen

Voorgerechten

Gevogelte

Vlees

Vis en schaaldieren

Vegetarische gerechten

Bijgerechten

Toetjes en taarten

Dank!

Register

Inleiding

Er was ooit een volk in het Midden-Oosten waar huwelijkspartners het recht hadden om na één jaar van elkaar te scheiden. Dat jaar was bedoeld om te wennen aan elkaars… eetgewoonten. Tijdens hun ‘eet jaar’ moesten de geliefden bewijzen dat ze elkaar konden bekoren met kookkunsten en betoverende gerechten. Mascha Lammes en ik zijn nu twintig eetjaren bij elkaar, dat zijn ruim eenentwintigduizend ontbijten, lunches en avondmaaltijden. En laten we ook de tussendoren niet vergeten.

Nu schijnt het gemiddelde Nederlandse gezin maar zes tot acht ‘vaste’ gerechten’ te hebben waaruit week in week uit een keuze wordt gemaakt. Eerlijk gezegd was dat bij ons in vroeger tijden nóg minder. In ons eerste eetjaar varieerden we tussen magnetronmaaltijden, opgewarmde afhaalklieken en blikvoer. De eerste keer dat we boerenkool bereidden liep uit op een bescheiden drama voor onze slokdarmen, omdat we beiden geen idee hadden dat de vlijmscherpe kool eerst moest worden gekookt. Een van mijn gruwelgerechten was een uit mijn studententijd overgeleverde ‘rodebietenlasagne’, een lugubere belediging voor smaakpapillen.

Na een bij ons genuttigde maaltijd stuurde mijn vader over de post sarcastisch Het Complete Kookboek van Maria May, zodat we ons konden voorbereiden op zijn volgende bezoek. En dat boek vol hanteerbare recepten veranderde alles. In relatief korte tijd leerden we onszelf koken, aanvankelijk alleen gerechten die we kenden, maar gaandeweg durfden we steeds meer. Vanaf ons tweede eetjaar probeerden we maaltijden die we in restaurants hadden gegeten na te koken en ook begonnen we zelf recepten te bedenken. Hoogtepunt: een van onze brouwsels, een niet eens zo heel erg afschuwelijke karamelsoep, werd later door Pierre Wind in een van zijn kookboeken omgetoverd tot Haagse hopjessoep (staat overigens niet in dit boek).

Onze map met recepten werd steeds dikker. Gerechten haalden we uit kookboeken, we wisselden tips met vrienden en plukten schotels van internet. Kenmerk van de gerechten die we vaker en vaker maakten was dat we ze langzamerhand en ongemerkt begonnen om te vormen naar onze eigen smaak. Ingrediënten veranderden, bereidingen werden aangepast aan onze technische capaciteiten en de spullen in onze keuken.

Ondertussen zijn we twintig jaar verder en puilt onze map dusdanig uit dat we – voor onszelf – behoefte kregen aan een overzicht van onze meest bereide maaltijden. Het gaat bij deze recepten stuk voor stuk letterlijk om ‘beproefde gerechten’ van ons en onze kinderen. Onze oudste zoon werkt naast zijn school inmiddels als kok in een restaurant, onze dochter kookt regelmatig gerechten van internet na en zelfs onze jongste van acht bereidt al een niet eens zo heel erg antiperistaltische pastasaus. Zijn opa zou trots zijn geweest.

Ooit stal ik van een collega de uitspraak ‘schrijven is stelen van dieven’, maar later kwam ik erachter dat hij deze zin op zijn beurt ook weer had gejat. Voor kookboekenschrijvers geldt dit credo wellicht nog meer. Recepten zijn bijna nooit origineel en grijpen altijd terug op gewijzigde varianten van alternatieve versies. Wij hebben ons bij het ontwikkelen van deze honderdeneen gerechten laten leiden door de reacties binnen ons gezin. Vaak maakten we meerdere probeersels, soms op basis van toeval, maar regelmatig ook omdat niet alle ingrediënten voorradig waren.

Bij alle recepten in dit boek geldt: what you see is what you get. De foto’s bij de gerechten zijn allemaal genomen vlak voordat we aanvielen op de borden. Die foto’s zijn – het merendeel door Mascha – geschoten volgens ‘de methode Jan Bartelsman’. Jan is een van de toonaangevende voedselfotografen van Nederland, met De Librije en andere toprestaurants als vaste opdrachtgevers. Hij ontwikkelde een manier waarop leken zoals wij met behulp van een smartphone, een statief, een spiegel en een eenvoudige lichtbron eigenhandig prima foto’s van gerechten kunnen schieten. Binnenkort verschijnt hierover Jans handleiding in boekvorm. Voor zover we kunnen nagaan is dit het eerste kookboek in Nederland waarvan de foto’s met behulp van een iPhone zijn vervaardigd.

Hoe kun je dit boek het beste gebruiken? De honderdeneen gerechten bestrijken de jaargetijden en alle eetmomenten. Van ontbijt, lunch, tussendoortjes, cocktails, voorgerechten, hoofdgerechten tot desserts. Sommige schotels zijn luxe en feestelijk, andere gemakkelijk en eenvoudig te bereiden. Voor de bereiding is het handig om wel eens een keukenmes in handen te hebben gehad of te weten hoe een staafmixer werkt, maar verder kan een kind de was doen. Vrijwel alle ingrediënten kun je aanschaffen via de normale kanalen (markt, supermarkt en toko), al hebben we wel een voorkeur voor biologische producten. Bij de bereiding volstaat een standaardkeukenuitrusting (en zo niet dan geven wij dat aan).

Zelf is ons in twintig jaar opgevallen dat receptuur van de gerechten die wij uit kookboeken bereiden niet altijd klopt. Dat heeft ermee te maken dat iedere oven anders is, ingrediënten verschillen, de temperaturen wisselen en dat het best een opgave is een recept nauwkeurig te volgen, zeker als je antiautoritair bent opgevoed. Wij zijn ons daarvan bewust. De recepten in dit boek zijn ‘dwingende aanwijzingen’, maar het volgen van eigen inzichten en logisch nadenken is natuurlijk altijd aan te bevelen. Vooral de bak- en gaartijden willen nogal eens afhangen van de omstandigheden. De recepten zijn bedoeld voor vier personen, tenzij anders aangegeven.

Toen we na veel proeven en wegen eindelijk onze honderdeneen familiegerechten hadden bepaald, vroegen we ons af waarom we ze alleen voor eigen gebruik zouden laten bundelen. Na een roman over een topkok (Troost), een boek over eten (Keukenprins) en een literaire documentaire over Jonnie Boer & Sergio Herman (Eten, drinken, slapen) leek het een vuistknijpend idee daar ook een écht kookboek aan toe te voegen. Mijn redactrice Willemijn Lindhout besloot een deel van onze recepten proefondervindelijk na te koken, en gelukkig was ook zij enthousiast. Het resultaat heeft u nu in handen.

Hoe eng dat ook klinkt, toen we eenmaal besloten hadden er vol voor te gaan, werd het echt een gezamenlijk project. Niet alleen onze kinderen hebben actief meegeholpen bij de samenstelling, ook vrienden, familieleden en buurtgenoten. Zo stortte onze buurman Tirso van het ontwerpbureau Dietwee zich op de vormgeving. En een woord van dank aan Remco Campert, die ons toestemming gaf zijn beroemde spelling ‘vurrukkulluk’ voor ons boek te mogen lenen.

De Utrechtse chef Jon Sistermans, die helaas niet meer achter zijn kachel staat, zei ooit dat het belangrijkste ingrediënt bij het koken liefde was. Dat was niet alleen mooi gezegd, maar het zijn ware woorden. Voor mij is dit boek een bezegeling van wat mij al twintig jaar bindt aan de vrouw van mijn leven. Ik hoop dat de lezers en hun aanhang net zoveel liefde en plezier zullen beleven aan het bereiden en verorberen van deze vurrukkullukke gerechten als wij. En nu de keuken in.

Ronald Giphart & Mascha Lammes

30 juni 2015

Dank!

Dit boek zou er niet zijn geweest zonder de steun van velen, die we allen warm bedanken. Onze ouders voor het bijbrengen van liefde voor eten én voor de basisrecepten. Onze kinderen Broos, Tip en Lasse als (meestal) dankbare monden. Laura Bijkerk voor het thuis proefkoken van vele gerechten. Mascha’s boekenclub voor de inspiratie. Benthe Forrer, Maurice Dekkers, Pierre Wind, Dylan van Eijkeren, Co Mol, Karen & Harold Hamersrna, Anna de Rijk en Anouk van Aarsen voor hun enthousiasme. Annemiek van de Weg voor het recept van de Kip Marbella. Geralda Rinsma voor het idee van de aardbeien met meringue en slagroom. Familie Contente-Korfage voor de boerse koolsoep. Liesbeth van Hellemondt voor de kapucijners met spek. Soumaya Mol-Moustadraf voor het idee van de Marokkaanse kip. Restaurant Madeleine in Utrecht voor het recept van de aardbeien met limoncello. Alle koks, kookprogramma’s, foodbloggers en YouTube-kanalen voor inspiratie. Jan Bartelsman voor zijn hulp bij de fotografie. Tirso Francés en alle medewerkers van ontwerpstudio Dietwee. Willemijn Lindhout, Joost Nijsen en alle medewerkers van uitgeverij Podium.

Kom nog een keer eten!

Achterflap

Ronald Giphart en Mascha Lammes nuttigden in de twintig jaar dat ze nu bij elkaar zijn meer dan twintigduizend ontbijten, lunches, tussendoren en avondmaaltijden.

Vurrukkulluk bevat een selectie van de lekkerste gerechten waar zij en hun kinderen dagelijks van genieten. De recepten zijn eenvoudig na te koken en alle ingrediënten zijn verkrijgbaar bij supermarkt of toko.

In Vurrukkulluk staan 101 recepten voor het moderne gezin, van de perfecte gehaktbal tot tot chique eendenborst, van rendang tot andijviestamppot (met chips!), en van het perfecte verjaardagsontbijt tot New York cheesecake.

Gerechten voor alle jaargetijden, voor alle eetmomenten, van luxe en feestelijke gerechten tot gemakkelijk te bereiden recepten – en allemaal voorzien van een originele inleiding en een foto vlak voordat het gezin aanviel.

De keuken in!

Koken met kinderen: waar vroeger steevast aardappelen, groenten en vlees op het menu stonden, wil het moderne gezin wel iets meer variatie. Maar hoe doe je dat als je weinig tijd hebt en je kinderen lastige eters zijn?

Ronald Giphart en zijn vrouw Mascha Lammes verzamelen al twintig jaar de lekkerste recepten uit alle windstreken, waar zij en hun drie kinderen dagelijks van genieten: of het nu gaat om ontbijt, taart, soep, borrelhappen, diner of een echt feestmaal. Voorwaarde is dat de recepten lekker zijn voor alle leeftijden en dat de ingrediënten te verkrijgen zijn bij supermarkt of toko. De receptuur is eenvoudig en door iedereen na te koken. In dit kookboek geldt: what you see is what you get. De foto’s van de gerechten zijn genomen vlak voordat het gezin aanviel.

In Vurrukkulluk! staan 100 recepten van de perfecte gehaktbal tot pompoensoep, van tosti’s tot kreeft, van rendang tot andijviestamppot, steeds smakelijk ingeleid.

Titel: Vurrukkulluk

Subtitel: 101 beproefde recepten voor het moderne gezin

Schrijvers: Ronald Giphart & Mascha Lammes

ISBN10: 9057597365
ISBN13: 9789057597367

NUR: 441

Jaar: Oktober 2015

Druk: 1ste

Uitgever: Podium

Omslagontwerp en boekverzorging: Dietwee: Freek Rutkens, Bas Wilken & Tirso Francés

Foto’s auteurs: Jan Bartelsman

Pagina’s: 256

Afmetingen: 21,5 x 17,7 x 2 cm

Gewicht: 591 gram

Type: integraalband met leeslint

Op 5 november 2015 vond in kookboekwinkel Mevrouw Hamersma de boekpresentatie plaats. Klik hier voor de uitnodiging.

Al eerder schreven Ronald en Mascha samen recepten in HU.MAN HOLIDAYS VakantieDoeboek #4 (2006)

Tags: lezen, recept, recepten